'Handmatig reinigen van po of urinaal mag niet meer'

Was de oude richtlijn niet goed genoeg?
‘Hij is inderdaad niet meer voldoende om kwetsbare ouderen in zorginstellingen te beschermen tegen besmetting.’

Waarom niet?
‘Bij steeds meer ouderen die in het verpleeghuis komen, is sprake van multimorbiditeit: ze hebben meerdere aandoeningen tegelijk. Daarvoor krijgen ze vaak veel medicatie voorgeschreven. Wanneer je hiermee te lang doorgaat, of de kuur niet afmaakt, kunnen de bacteriën die je te lijf gaat resistent worden, waardoor je alsnog heel ziek kunt worden. Daarnaast zijn ouderen tegenwoordig veel kwetsbaarder als ze in het verpleeghuis terechtkomen. Dat maakt ze extra gevoelig voor besmetting, en àls ze besmet raken, worden ze meteen heel erg ziek, met alle gevolgen van dien. Als je dat allemaal bij elkaar optelt, is het belangrijk om de bestaande richtlijn te herzien, om besmetting te voorkomen.’

Wat voor besmettingen?
‘Dat kunnen allerlei ziektes zijn, bijvoorbeeld Clostridium Difficile, E. coli,  norovirus, of MRSA. Met name de aandoeningen waar de cliënt ziek van kan worden.’

Er bestaan onder verzorgenden ig nogal wat misverstanden als het om de hygiëne rondom po’s, urinalen en katheters gaat. Conny Moons van Zorg voor Beter tackelt vier misverstanden. Lees meer

Wat is de belangrijkste verandering ten opzichte van de vorige richtlijn?
‘Dat je po’s en urinalen in het verpleeghuis, kleinschalig wonen en woonzorgcentra  niet meer handmatig mag legen en reinigen. Dat gebeurt nog veelvuldig in de praktijk, en dat mag vanaf nu niet meer. Het mag alleen nog onder zeer strikte voorwaarden, die maar op weinig instellingen van toepassing zijn.’

Waarom mag het handmatig legen en reinigen niet meer?
‘Omdat er tijdens het legen van een po of urinaal altijd een verhoogde kans op spetteren is. Dit kan terechtkomen in de omgeving, op de verzorgende zelf, of ingeademd worden. Oftewel: je verspreidt er bacteriën mee. Daarnaast krijg je een po of urinaal nooit gedesinfecteerd als je het handmatig reinigt, wat voor product je hiervoor ook gebruikt, er blijven altijd bacteriën achter. Je kunt alleen machinaal desinfecteren, dus in een pospoeler.’

Hoe moet je de po’s en urinaals dan reinigen?
‘Met een pospoeler, die een po en urinaal volledig desinfecteert. Zo’n spoeler staat nog niet in elke zorginstelling. Maar het is wél de bedoeling dat ze die gaan aanschaffen, want binnen een paar jaar gaat de IGZ ook checken of elke zorginstelling in het bezit van een pospoeler is. Als er geen pospoeler voorhanden is, kan een instelling werken met wegwerpmateriaal en een vermaler.’

Wat betekent dit voor verzorgenden ig?
‘Dat ze bij elke gevulde po of urinaal, direct hiermee naar de pospoeler moeten lopen en hem hierin zetten. Dus niet eerst legen in het toilet en klaarzetten om later in de pospoeler te zetten.’

Dat klinkt erg arbeidsintensief…
‘Maar het is het wel waard. Naast de basishygiëne –zoals goed je handen wassen- is deze richtlijn de belangrijkste op het gebied van besmettingsgevaar. Ontlasting is de grootste bron van bacteriën, dus het is echt van groot belang dat je hiermee zorgvuldig omgaat.’

Denk je dat extra inleggers in een verband lekken voorkomt? Dat is een fabel. Tijdschrift voor Verzorgenden zet de drie grootste fabels over incontinentiemateriaal voor je op een rij. Naar de fabels 

Geldt dit alleen voor verpleeghuizen?
‘Nee, dit geldt ook voor woon-zorgcentra en kleinschalige woonvoorzieningen.’

We hebben de richtlijn bekeken, en hij ziet er vrij gecompliceerd uit…
‘Dat ben ik met je eens. Hij is niet voor de directe medewerkers, zoals verzorgenden, geschreven. Het is de bedoeling dat de instelling de richtlijn zelf op een  begrijpelijke manier vertaalt naar de werkvloer. Bijvoorbeeld met een deskundige infectiepreventie, of een verpleegkundige of verzorgende die infectiepreventie onder haar hoede heeft.’

Wat wordt de volgende stap van de WIP?
‘Deze richtlijn is onlosmakelijk verbonden met de WIP-richtlijn “Pospoelers en vermaalsystemen voor wegwerppo’s en -urinalen”. Deze richtlijn wordt eveneens herzien, en binnenkort wordt de nieuwe versie bekendgemaakt.’

Krijgt de thuiszorg ook nieuwe richtlijnen?
‘Voor verzorgenden in de thuiszorg zal een aparte WIP richtlijn komen. Deze zal waarschijnlijk advies geven disposables te gebruiken.’

Klik hier voor de vernieuwde WIP-richtlijn ‘Urinelozing en stoelgang’ >>

Conny is tevens werkzaam voor V&VN

Heb jij een vraag voor Conny Moons over katheters, po’s en urinalen? Mail dan naar redactie.tvv@bsl.nl en wie weet wordt jouw vraag binnenkort beantwoord op Nursing.nl! 

Klik hier voor meer info over hygiënisch werken >>