Kwetsbare mensen vinden passie door Geluksroute

Weiss heeft in haar proefschrift de interventie ‘Geluksroute’ onderzocht. Deze interventie richt zich op een kwetsbare groep met diverse risicofactoren voor een laag welbevinden: eenzaamheid, chronische gezondheidsklachten en een lage sociaaleconomische status. Weiss: ‘De meesten mensen in deze groep kunnen door hun meestal meervoudige chronische ziektes, zoals reuma of diabetes, niet meer werken en zijn in een sociaal isolement terecht gekomen. Ze ontvangen meer en meer zorg, zonder verder te komen in hun leven.’

Eigen kracht

De bedoeling van de Geluksroute is om mensen te activeren om hun eigen kracht te gebruiken, in plaats van te focussen op wat ze niet meer kunnen, zodat ze weer kunnen integreren in de maatschappij. Dit wordt bereikt door deelnemers samen met een getrainde consulent te laten ontdekken wat hun passie is. De volgende stap in de methodiek is om te starten met een activiteit die bij deze passie aansluit. Omdat deelnemers aan de Geluksroute vaak weinig financiële middelen hebben, krijgen ze eenmalig een budget van vijfhonderd euro. Overigens is dit budget niet altijd nodig omdat sommige deelnemers hun passie bijvoorbeeld vinden in vrijwilligerswerk. Dit kan uiteenlopen van vechtsport tot een cursus goudsmeden.

Eenzaamheid

In haar onderzoek splitste Weiss de 108 deelnemers in een interventiegroep en een controlegroep. De interventiegroep ging aan de slag met de Geluksroute, de controlegroep kreeg de traditionele probleemgerichte zorg. Bij beide groepen bleek het welbevinden toe te nemen en namen depressieve symptomen en gevoelens van eenzaamheid af. Toch lijkt de Geluksroute nét iets effectiever: ‘Van de extreem eenzame mensen steeg hun geluksgevoel dankzij de Geluksroute naar “gemiddeld welbevinden”.’

Hoe kun je als verpleegkundige het geluksgevoel van je cliënt vergroten? Laura Weiss geeft drie tips >>

De resultaten van haar onderzoek sluiten volgens Weiss aan bij de zelfdeterminatie-theorie vanuit de positieve psychologie. ‘Mensen hebben behoefte aan autonomie, competentie en verbondenheid. De activiteit geeft ze de mogelijkheid om weer eigen keuzes te maken, talenten te gebruiken, zich te ontplooien en nieuwe contacten op te doen. Van belang is dus niet alleen hoe we problemen kunnen oplossen, maar ook hoe we bereiken dat mensen zich gewoon wat beter voelen. Juist ook voor mensen uit kwetsbare groepen is het een duwtje in de goede richting, als zij keuzes leren maken die het beste passen bij het leven dat zij zelf willen leiden.’ Verpleegkundigen en verzorgenden kunnen hierbij een grote rol spelen, vertelt Weiss aan TvZ, vakblad voor verpleegkundigen: ‘Geef je cliënt keuzes, waar dat mogelijk is. Dat kan variëren van: “Wilt u uw eten om half een of één uur?” tot: “Hoe wilt u uw medicijnen innemen?”

Factoren die rol spelen bij geluksgevoel

Volgens Weiss spelen bij het geluksgevoel van mensen verschillende factoren een rol: ‘De helft wordt bepaald door genen, tien procent zijn omstandigheden waarin iemand zich bevindt, en veertig procent zijn acties die iemand zelf doet. Dus als je als verpleegkundige iemand wilt helpen, kun je beter inzetten op een nieuwe activiteit, in plaats van het veranderen van de omstandigheden. Als een cliënt doet wat hij leuk vindt, zal hij meer geluk ervaren dan wanneer hij bijvoorbeeld een andere woning heeft.’

Klik hier voor het proefschrift van Weiss >>