Hopeloos gevoel voorspelt mortaliteit na ziekenhuisopname oudere

Ouderen die tijdens een acute ziekenhuisopname aangeven zich hopeloos te voelen, lopen meer risico om te overlijden in de 3 maanden na ontslag. Dat blijkt uit een deelstudie van het promotieonderzoek van psychologe Lucienne Reichardt.

Ongeveer 400 oudere patiënten vulden tijdens hun acute ziekenhuisopname de Geriatrische Depressie Schaal in. Ouderen die hoger scoorden op deze schaal overleden vaker in de 3 maanden na ontslag.

Hopeloze situatie

In het bijzonder het antwoord op de stelling ‘Heeft u het gevoel dat uw situatie hopeloos is’, bleek de mortaliteit te voorspellen. Reichardt concludeert dat deze vraag belangrijk is om patiënten te identificeren die in de laatste levensfase zitten en voor wie palliatieve zorg belangrijk is.

Het verband tussen hopeloosheid en mortaliteit zou biologisch kunnen zijn

Hoe en wat van de relatie

Wel waarschuwt Reichardt dat de precieze relatie tussen hopeloosheid en mortaliteit onduidelijk is. Het zou kunnen dat patiënten die zich hopeloos voelen, minder actief bezig zijn om er weer bovenop te komen en bijvoorbeeld minder therapietrouw zijn. Of dat patiënten die het gevoel hebben dat ze niet meer lang te leven hebben (bijvoorbeeld naar aanleiding van een gesprek over het levenseinde) zich hopeloos voelen.

Biologische relatie

Ook zou het verband biologisch kunnen zijn: bij een jongere doelgroep is gebleken dat bij mensen die zich hopeloos voelen, een snellere ontwikkeling van atherosclerose van de arteriae carotides plaatsvindt.

Het onderzoek

In deze studie was niet duidelijk waaraan de patiënten overleden waren. Patiënten die volgens de behandelend arts een levensverwachting van minder dan 3 maanden hadden, mochten niet deelnemen aan het onderzoek.

Lucienne Reichardt. Depressive symptoms, apathy, and adverse health outcomes in acutely hospitalized older patients. Proefschrift Universiteit van Amsterdam, december 2019.