'Auscultatiemethode nog te vaak toegepast bij neusmaagsonde'

Daarom gaat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) vanaf 1 mei strenger toezien op calamiteiten, ontstaan door het verkeerd plaatsen van een neusmaagsonde. Dat schrijft de Inspectie (IGZ) in een brief aan beroepsvereniging V&VN. Waar het strengere toezicht uit bestaat, wordt niet genoemd. 

Verkeerd plaatsen neusmaagsonde
Volgens de IGZ worden neusmaagsondes nog te vaak verkeerd geplaatst. Het uiteinde van de sonde komt dan niet uit in de maag terecht maar in de luchtwegen, slokdarm of dunne darm. Dit kan niet alleen tot ernstige complicaties leiden maar soms zelfs tot de dood. 

In de Landelijke multidisciplinaire richtlijn Neusmaagsonde, staat dat positiebepaling moet gebeuren met behulp van een pH-meting van het maagsap. Soms aangevuld met een thoraxfoto. Toch controleren verpleegkundigen en artsen nog regelmatig de ligging door auscultatie, omdat ze dat in hun opleiding hebben geleerd. Hierbij luister je met een stethoscoop naar een borrelend geluid in de maag, terwijl door de sonde lucht wordt ingespoten.

Volgens voedingsverpleegkundige en voorzitter expertgroep neusmaagsonde V&VN Mariël Klos is auscultatie achterhaald. ‘Deze methode is niet veilig’, zegt ze op de site van V&VN. “Dat borrelende geluid kun je weliswaar horen als de sonde in de maag ligt, maar ook als de sonde niet in de maag ligt. De pH-methode is misschien lastiger dan auscultatie, maar het is op dit moment de enige betrouwbare ‘bedside’-methode die beschikbaar is.”

Tussen 2007 en 2009 kreeg de IGZ in totaal 21 meldingen binnen van calamiteiten met een neusmaagsonde. De meeste meldingen (13) vonden plaats in het ziekenhuis, gevolg door verpleeghuizen (5) en de thuiszorg (3). Elf patiënten overleden aan de gevolgen van de verkeerde plaatsing. Een foute plaatsing kan leiden tot aspiratie, longontsteking, pneumothorax, perforatie en voedselintolerantie.