De richtlijn neusmaagsonde uit 2011 wordt herzien. Vorige week berichtte de IGZ nog dat vanaf 1 mei strenger opgetreden wordt als bij calamiteiten met neusmaagsondes niet is voldaan aan de richtlijn. Nursing sprak met Mariël Klos, voorzitter expertgroep neusmaagsonde V&VN en voedingsverpleegkundige.
Waarom wordt de richtlijn herzien?
‘Allereerst is het belangrijk om te zeggen dat de brief die de IGZ naar V&VN stuurde los staat van de herziening van de richtlijn neusmaagsonde uit 2011. Volgens de Inspectie wordt er nog steeds veel geausculteerd in plaats van de positie van de neusmaagsonde te bepalen aan de hand van de pH-meting. Maar de richtlijn wordt op een heel ander punt herzien, dat staat hier volledig los van.’ Lees meer over de brief van de IGZ: ‘Auscultatiemethode nog te vaak toegepast bij neusmaagsonde’>>>
Daarover straks meer. Blijkbaar gebruiken veel verpleegkundigen de auscultatiemethode nog om de positie van de sonde te bepalen. Zie jij dat nog veel gebeuren in de praktijk?
‘In mijn eigen ziekenhuis niet, maar ik denk zeker wel dat de auscultatiemethode nog wordt toegepast. De pH-controle geeft niet altijd meteen een bevredigend resultaat. Soms krijg je geen aspiraat om te meten, bijvoorbeeld doordat de sonde niet diep genoeg ligt. Of de pH-waarde is te hoog waardoor je nog steeds niet weet waar de sonde ligt. Want ook in de maag kan een hogere pH gemeten worden, waardoor de sonde bij een pH hoger dan 5,5 niet per definitie verkeerd ligt. Je zult in dit geval de positie van de sonde met een röntgenfoto moeten controleren. Op dat soort momenten grijpt men soms terug op een vertrouwde methode, die wel altijd leek te werken. Maar dat is gevaarlijk, ook bij sondes die in luchtwegen belanden of in de slokdarm blijven steken kun je een borrelend geluid op het maagkuiltje horen. En dat besef moet bij sommige verpleegkundigen en artsen nog doordringen. De pH-methode is misschien lastiger dan auscultatie, maar het is op dit moment de enige betrouwbare ‘bedside’-methode die beschikbaar is.’
Wat is dan wel de exacte reden voor de herziening van de richtlijn?
‘Vanuit de praktijk kwamen veel berichten binnen bij onze werkgroep – en dat lag ook wel in de lijn van mijn eigen praktijkbevindingen – dat de sonde vaak te ondiep ligt, waardoor het niet goed lukt om aspiraat te verkrijgen. Ook waren er enkele vragen over het afkappunt van de pH-waarde, met name of het afkappunt niet lager dan 5,5 moest zijn. Het bepalen van de lengte van een neusmaagsonde gebeurt nu door deze af te meten van het puntje van de neus, via de oorlel naar het uiteinde van het xyphoïd, de zogenaamde NEX-methode. Alleen: deze is vaak te kort. Met de lengte die je hierdoor verkrijgt kom je vaak maar net in de buurt van de maag. Daardoor lukt het dus vaak ook niet om aspiraat te verkrijgen. Helaas is er nog geen onderzoek gedaan naar een betere manier om de lengte te bepalen, maar als werkgroep willen we wél dat er iets verandert. De huidige richtlijn bevat een tabel voor het meten van de juiste lengte van de sonde. Volgens de tabel is die lengte vaak zelfs korter dan de NEX. Het advies van de werkgroep is dan ook om de tabel achterwege te laten, en in eerste instantie de sowieso NEX te hanteren. Breng de sonde vervolgens nog iets dieper in dan de NEX-berekening, namelijk 10 cm. Dit voorstel zullen we voorleggen aan de andere partijen in de commentaarfase van de richtlijn. Het is handig om in gedachten te houden dat de ingang van de maag gemiddeld bij 50 cm ligt, en de uitgang gemiddeld bij 70 cm. Dus heb je aan de hand van de NEX-methode een lengte van 48 cm, dan kun je nagaan dat de kans op aspiraat klein is: je hebt de maag waarschijnlijk nog niet bereikt.’
De lengtebepaling van de sonde zal dus de belangrijkste wijziging zijn. Wat gaat er nog meer veranderen?
‘In de richtlijn is ook aandacht voor de ranjatest, die onlangs ook nog in Nursing werd besproken. Deze is misschien niet wetenschappelijk onderbouwd, maar wel een hele praktische methode waar je als verpleegkundige wat aan kunt hebben. Daarbij wordt in de herziene richtlijn wederom geconcludeerd en benadrukt dat positiebepaling aan de hand van pH-meting toch echt de enige, en meest betrouwbare bedside methode is.’
In aanloop naar de herziening van de richtlijn neusmaagsonde kwam de ranjatest ter sprake. Wat is de ranjatest precies, en hoe betrouwbaar is die? Lees meer>>>
Wanneer verschijnt de herziene richtlijn?
‘De richtlijn zal binnenkort ter commentaar voorgelegd worden aan relevante wetenschappelijke verenigingen en de patiëntenvereniging. Daarna volgt nog de autorisatiefase. Het is helaas nog niet bekend wanneer de richtlijn zal verschijnen, maar waarschijnlijk wordt het na de zomer.’
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account