Wet zorg en dwang: V&VN adviseert nog geen onvrijwillige zorg toe te passen

Vanaf 1 januari 2020 geldt de Wet zorg en dwang, maar volgens V&VN zijn de randvoorwaarden voor uitvoering van de wet onduidelijk. Daarom adviseert de beroepsvereniging verpleegkundigen en verzorgenden nog geen onvrijwillige zorg toe te passen.

In april dit jaar stuurde V&VN samen met andere beroepsverenigingen en brancheorganisaties een brandbrief naar het ministerie van VWS, met het verzoek invoering van de Wet zorg en dwang uit te stellen.

Minister Hugo de Jonge besloot dat 2020 een overgangsjaar wordt voor de wet. Er kwam een roadmap voor verpleegkundigen en andere zorgverleners maar de zorgen over de Wet zorg en dwang zijn volgens V&VN niet weggenomen.

‘Risico’s voor verpleegkundigen onduidelijk’

Voor toepassing van de Wet zorg en dwang zijn onvoldoende zaken geregeld, schrijft V&VN op haar website. ‘Zo zijn er geen afspraken gemaakt over de samenwerking in de wijk en ook over de rolverdeling is onduidelijkheid.’

Dit betekent volgens de beroepsvereniging dat vanaf 1 januari 2020 verpleegkundigen en verzorgenden niet weten met welke artsen zij over de inzet van onvrijwillige zorg moeten overleggen. ‘Ook zijn de juridische verantwoordelijkheid en de eventuele risico’s voor verpleegkundigen en verzorgenden nog onduidelijk.’

Het advies van de beroepsvereniging aan verpleegkundigen en verzorgenden is dan ook om nog geen onvrijwillige zorg toe te passen, totdat er meer duidelijkheid is over de uitvoerbaarheid van de nieuwe wet.

Wat is de Wet Zorg en dwang precies?

De Wet zorg en dwang (Wzd) vervangt vanaf 1 januari 2020 samen met de Wet verplichte ggz de Wet Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (wet Bopz).

De Wzd regelt de rechten van mensen met een psychogeriatrische aandoening of een verstandelijke handicap. De wet geldt in zorginstellingen, en ook bij de cliënt thuis, in kleinschalige woonvormen en de logeeropvang.

Ernstig nadeel

De nieuwe wet maakt onvrijwillige zorg vanaf 1 januari 2020 ook mogelijk in de thuissituatie, volgens het principe ‘Nee, tenzij’. Onvrijwillige zorg is volgens de Wzd alleen toegestaan bij een ernstig nadeel en als er geen andere oplossingen mogelijk zijn.

Stappenplan

Van ernstig nadeel is volgens de wet bijvoorbeeld sprake als de veiligheid van de cliënt in gevaar is. Zorgverleners zijn bij het bepalen van of en zo ja welke onvrijwillige zorg nodig is wettelijk verplicht een stappenplan te volgen.