Wetenschap: 'Screen ouderen bij ziekenhuisopname op nycturie'

Om nachtelijke valincidenten te voorkomen, zouden verpleegkundigen oudere patiënten bij ziekenhuisopname standaard moeten screenen op nycturie (nachtelijke mictiedrang).

Dit concludeert verpleegkundig specialist en gezondheidswetenschapper Veerle Decalf op basis van een deelstudie van haar promotieonderzoek.

Decalf bestudeerde een groot aantal valincidenten in een Belgisch ziekenhuis: 28% van de incidenten deed zich voor bij nachtelijk toiletbezoek. De helft van deze patiënten kreeg intraveneus vocht toegediend.

Verpleegkundigen moeten zich ervan bewust zijn dat intraveneuze vochttoediening de kans op nycturie en daarmee het risico op nachtelijke valincidenten vergroot.

Intermitterende vochttoediening

Bij oudere patiënten zouden zij moeten beoordelen en bespreken of continue vochttoediening omgezet kan worden naar intermitterende vochttoediening.

In een andere deelstudie van Decalf bleek dat de meerderheid van de patiënten die waren gevallen bij een nachtelijk toiletbezoek geen assistentie had ingeroepen van een verpleegkundige.

‘Bespreek of continue vochttoediening omgezet kan worden naar intermitterende’

Mogelijk was niet duidelijk uitgelegd dat de patiënt ’s nachts daarvoor moest bellen; dit was bij de patiënten uit het onderzoek in ieder geval niet vastgelegd in het valrisico-administratie. Ook kan het zijn dat patiënten hun eigen valrisico onderschatten, dat ze zich schaamden om hulp te vragen of dat ze de drukke verpleging niet wilden belasten.

Positief effect antidepressiva

Uit het onderzoek van Decalf bleek verder dat valincidenten door nachtelijk toiletbezoek meer voorkwamen op de afdelingen interne geneeskunde en chirurgie dan op de afdeling revalidatie.

Ook bleken patiënten die antidepressiva slikten, tegen de verwachting in juist minder vaak te vallen, wellicht doordat zij dankzij hun medicatie beter doorsliepen.

Veerle Decalf. Nachtelijke symptomen van de lagere urinewegen bij ouderen. Proefschrift UZ Gent, maart 2021