'Als een team begint met zelfsturing, stijgt het verzuim'

Wat was de aanleiding van dit onderzoek?
‘Wij begeleiden veel organisaties in de zorg. Zo’n  tachtig procent van de zorgorganisaties is bezig met enige vorm van zelfsturendheid. Wat me opviel is dat er ook veel onwetendheid rondom zelfsturing lijkt te bestaan. Je kunt niet zomaar zeggen: vanaf nu werken we zelfsturend, want we hebben vanaf vandaag geen managers meer. Daarvoor moet je een gedegen plan hebben. We wilden onderzoeken wat de relatie tussen verzuim en zelfsturing is. Dit hebben we dan ook gedaan bij negen organisaties die we een jaar lang volgden.’

Wat zijn de opvallendste resultaten?
‘Als een team begint met zelfsturing, stijgt het verzuim. Het verzuimpercentage van de zelfsturende teams die we onderzocht hebben, is bijna een half procent hoger dan bij de teams die niet zelfsturend zijn.’

Hoe komt dat?
‘Heel veel organisaties zijn eropuit meer zelfstandigheid aan de teams te geven, maar dit wordt vaak niet zo ervaren door de teams. Het doel  is dat de zorgmedewerkers zelf de beslissingen kunnen nemen. Maar als dit in de praktijk niet zo blijkt te zijn, dan beleef je als zorgmedewerker niet het gevoel van zelfstandigheid. Dat frustreert. Daarnaast voelen de zorgmedewerkers zich ontzettend verantwoordelijk voor hun team, dus melden ze zich pas ziek als het écht niet meer gaat. Waardoor de ziekteduur meteen langer uitvalt, want van een burn-out ben je niet in een paar dagen hersteld.’

Zijn er nog meer redenen?
‘Je kunt wel opeens zeggen dat een team vanaf nu zelfsturend is, maar dan moet je ook de omstandigheden creëren die dat mogelijk maken. Bij oude systemen is er vaak maar één persoon geautoriseerd om ermee te werken, wat voor een ‘schijnautonomie’ bij zorgmedewerkers zorgt. Ook moet je opeens heel erg het gesprek met elkaar aangaan, wat vaak lastig is in teams met een hiërarchie.’

Hoe voorkom je dat het ziekmeldingen regent in een zelfsturend team? Marieke geeft handige tips. Klik hier voor de 8 tips>>