‘De wijkverpleegkundige is in het verleden wegbezuinigd. Sinds halverwege de jaren ’90 is het aantal fte’s gehalveerd,’ zegt Mariska de Bont van V&VN Eerstelijnsverpleegkundigen. Het is dus geen verrassing dat er in de grote steden een tekort is aan wijkverpleegkundigen niveau 5.
Naar aanleiding van het project ‘Zichtbare Schakel’ gingen de afgelopen maanden 144 nieuwe wijkverpleegkundigen aan het werk. Minister Edith Schippers (VWS) wil de komende periode nog vijftig wijkverpleegkundigen aanstellen. Maar vooral in de grote steden zal dat niet altijd lukken, ook al is niet bekend om hoeveel vacatures het precies gaat.
Wijkverpleging wegbezuinigd
Het tekort is geen verrassing voor Mariska de Bont. ‘Midden jaren ’90 zijn de functiegerichte bekostiging en de centrale indicatiestelling ingevoerd, waarbij de functies verpleging en verzorging uit elkaar zijn gehaald. Het werd daardoor onder meer goedkoper om een verzorgende de ADL bij een cliënt te laten uitvoeren. Bovendien werden taken die wijkverpleegkundigen uitvoerden, zoals preventie, afstemming van zorg, en samenwerking met de huisarts niet meer vergoed en was er voor elke handeling een indicatie nodig. Iets later kregen de wijkverpleegkundigen de mogelijkheid om een klein stukje van die zorg alsnog te bieden op basis van AIV (Advies Instructie en Voorlichting – red.). Maar hiervoor moesten thuiszorgorganisaties zelf goede afspraken maken met de zorgkantoren. De wijkverpleegkundige verloor haar centrale rol.’
Aantal fte’s gehalveerd
Tegelijkertijd kwamen de praktijkverpleegkundigen op in de huisartsenpraktijk, die een deel van de chronische-zorgtaken van de wijkverpleging konden overnemen. Veel wijkverpleegkundigen liepen volgens De Bont daarna weg bij hun thuiszorginstelling. ‘Enkelen stapten over naar de huisartsenpraktijk, anderen begonnen als zzp’er voor zichzelf of verlieten het vak helemaal. Thuiszorgorganisaties vulden de vacatures niet in met nieuwe (wijk)verpleegkundigen, maar met verzorgenden. Sinds de helft van de jaren ’90 is het aantal fte’s voor wijkverpleegkundigen naar mijn inschatting zo’n beetje gehalveerd. Dus het is geen wonder dat er nu niet voldoende te vinden zijn.’
Imago op hbo-v’s
Maar dat is niet de enige verklaring voor het tekort. Want zolang de hbo-v’s genoeg verpleegkundigen enthousiast maken voor de wijk, zou er voldoende aanwas moeten zijn. Dat is echter niet het geval. Werken in de wijk is onder hbo-v afgestudeerden impopulair. De Bont: ‘Ik sprak een lector die aan een collegezaal vol studenten hbo-v vroeg wie in de wijk wilde werken. Op zo’n 75 mensen staken slechts drie hun vinger op.’
Niveau 4 naar 5
Werk aan de winkel dus. Wat zijn de plannen van de V&VN om betere aantallen te stimuleren? ‘We denken na over de vraag hoe we verpleegkundigen niveau 4 op kunnen leiden tot niveau 5, zodat er ook op kortere termijn al meer wijkverpleegkundigen beschikbaar komen. Tijdens een bijeenkomst bij ZonMw spraken we hier ook over met een aantal hbo-opleidingen. Zij wilden graag met ons samenwerken. Eerst willen we als V&VN een nieuw competentieprofiel voor de wijkverpleegkundige vaststellen. Het voornemen is om te starten met het bestaande competentieprofiel zoals dat door het voormalige NIZW is uitgegeven. De hogescholen kunnen dat vervolgens gebruiken om een passend aanbod te ontwikkelen.’
Door: redactie Nursing, Margot Hamel
Lees ook: Hanrath C. Comeback van de wijkverpleegkundige. Ze is terug! Nursing mei 2010, pag 30-33.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account