Blog Henk & José: 'Laat mbo'er niet indiceren'

Bepalen welke verpleegkundige zorg nodig is (indiceren) vereist een hbo werk- en denkniveau. Naast kennis van alle verpleegkundige diagnosen moet je weten hoe deze samenhangen, welke ervan beïnvloedbaar zijn, welke resultaten kunnen worden behaald en hoe je de zorg vervolgens organiseert. Tot voor kort was iedereen het er over eens dat dit minimaal hbo-niveau vereist. Maar uit een recente peiling onder thuiszorgaanbieders aangesloten bij Actiz blijkt dat 47 procent vindt dat indiceren en toewijzen ook door mbo-verpleegkundigen kan worden gedaan.

Niet goed voor de cliënt
Dat de discussie nu ontstaat is op zich wel logisch: er zijn te weinig hbo-opgeleide wijkverpleegkundigen. Gedurende het overgangsjaar 2015 was het onder voorwaarden mogelijk dat ook mbo-verpleegkundigen indiceerden. Een voorwaarde  was dat zij zich dan zouden aanmelden voor een bachelor-opleiding. Maar de huidige discussie heeft helaas niets met kwaliteit en professionalisering van wijkverpleegkundigen te maken. Sterker nog: het is niet goed voor de cliënt en haalt het vak (weer) totaal onderuit. Verzet tegen deze ondermijning is dan ook op zijn plaats.

Leid voldoende bachelors op 
Natuurlijk, er is sprake van grote capaciteitsproblemen bij thuiszorgaanbieders. Dat is ook terug te lezen in het rapport Vraag en Aanbod van Wijkverpleegkundigen 2015-2019. Daarom moeten we nu alle zeilen bijzetten om voldoende bacheloropgeleide wijkverpleegkundigen op te leiden en zorgen dat de mbo-verpleegkundigen die in 2015 al indiceren nu snel op de hbo-v instromen. Dat betekent uitgaan van kwaliteiten en NIET morrelen aan het – ook in het Normenkader V&VN – vastgestelde minimale kwaliteitsniveau.

Wijkverpleegkundig vak is uitgehold
Het is niet zomaar dat het bachelorniveau minimaal noodzakelijk is om te indiceren. De rol van poortwacht wonen, zorg en welzijn vereist een brede blik, en een stevig analytisch en organisatorisch vermogen. De afgelopen 20 jaar is het wijkverpleegkundig vak behoorlijk uitgehold, en werd er minder een beroep gedaan op deze competenties. Maar de wereld is veranderd, en willen we de juiste dingen doen voor de cliënt én de wijk, dan kan dat alleen maar als het niveau niet alleen geborgd, maar ook verder doorontwikkeld wordt. Het nieuwe curriculum van het hbo-v (Bachelor 2020) is hierbij een stap het in de goede richting.

De beroepsgroep moet nu stevig blijven staan, en de kwaliteitslat (minimaal) laten liggen waar die nu ligt. En zich vooral niet laten overtuigen door drogredenen vanuit de werkgevers om het vak weer plat te laten slaan. Een autonome professional heeft nu eenmaal niveau nodig.