Blog Henk & José: 'Gebruik PES-structuur in de wijk'

Het zijn weer spannende tijden voor wijkverpleegkundig Nederland. Want deze weken wordt duidelijk hoe de wijkverpleging de komende jaren bekostigd gaat worden. 

Veel zorgprofessionals willen zich daar niet te veel mee bezig houden: het gaat toch om de inhoud van het vak? Maar vergis je niet! Geld stuurt. En dus ook de inhoud van de zorg, of we dat nu leuk vinden of niet.

De nieuwe bekostiging raakt mogelijk de wijkgerichte preventie, voorheen bekend als Zichtbare Schakel, later als S1. Het gaat om de zorg die niet op de cliënt gericht is (S2), maar op de wijk(preventie). Staatssecretaris Van Rijn stelde een jaar geleden dat hij de (door de bekostiging!) ontstane scheiding tussen S1 en S2 niet wenselijk vond.

Daar heeft hij natuurlijk een punt: wijkverpleegkunde moet in samenhang worden uitgevoerd. Kennis van wat er achter de voordeur gebeurt is nodig om de juiste wijkgerichte preventie mogelijk te maken.

Maar wat gaat er gebeuren als er geen aparte bekostiging meer is voor deze overstijgende activiteiten? Die overigens, als het goed is, ook leidt tot minder zorgconsumptie in S2, maar dat terzijde… Als S1 en S2 worden samengevoegd, kan de wijkgerichte, preventieve zorg zomaar verdwijnen.

In de regio Rotterdam werken wijkverpleegkundigen nemen enkele wijkverpleegkundigen alleen S1-taken op zich buiten hun eigen team, maar in een pilot gaat dat veranderen. >>>

Dat is dan voor een deel te wijten aan de wijkverpleegkundigen zelf. Omdat zij verzuimd hebben om aan te tonen wat precies de inhoud en (vooral!) opbrengst is van deze wijkgerichte activiteiten. Want dat is het probleem: als het (positieve) effect van wijkzorg niet wordt aangetoond, dan heeft het ook geen zin om er geld voor vrij te maken.

Wat het nog erger maakt is dat wijkverpleegkundigen wél beschikken over een werkwijze die inzicht geeft. Een werkwijze die als het goed is bij iedere verpleegkundige in de genen zit: de PES-structuur.

Werken met de PES betekent dat er alleen handelend wordt opgetreden als er een kloppende definitie (P, van probleem) is, objectiveerbaar door kenmerken, of signalen (S), en veroorzaakt door een herkenbare factor (E, van etiologie). De mate waarin de E is te beïnvloeden bepaalt vervolgens de benodigde interventies. Dit betekent dat je als verpleegkundige altijd op zoek gaat naar de achterliggende oorzaak. Bijvoorbeeld: wordt een zelfstandigheidstekort in wassen veroorzaakt door pijn, angst, door een mobiliteitstekort, of door een andere factor? En wordt verwardheid veroorzaakt door een vorm van dementie, een blaasontsteking, door verkeerd medicijngebruik, of door wat anders? Die achterliggende oorzaak, en de mate waarin deze kan worden beïnvloed, bepalen zowel de mogelijke resultaten, als de in te zetten interventies.

                      Heb je ook behoefte aan een update over de ontwikkelingen in de thuiszorg? Kom dan 28 juni naar De Grote Thuiszorgdag van Nursing in Ede, met een apart programma voor verpleegkundigen en managers! Lees meer>>

Nu is het mooie dat deze PES-structuur zowel op individueel als op wijkniveau werkt. Maar we lijken te vergeten om ook bij wijkgerichte preventie op die manier onderbouwd én resultaatgericht te werken. Willen we doorgaan met deze belangrijke activiteiten, dan zullen we nu snel moeten aantonen wat we zoal doen en wat dat oplevert. We hebben daarvoor een (PES)structuur, dus waar wachten we nog op?