Ongeschoolde krachten in de thuiszorg

Met de verborgen camera maakte Eenvandaag een reportage over een ongeschoolde uitzendkracht, die – zonder enige controle op een diploma – via het studentenuitzendbureau wordt gestuurd naar cliënten waar ze onder meer medicijnen moet geven en wondzorg moet verlenen. Geen huishoudelijk werk dus.

Een bericht op nursing.nl van dezelfde strekking zorgde voor een flink aantal reacties. Ik heb de reportage teruggezien, en ik heb me kwaad gemaakt over de manier waarop de reportage is gemaakt.

Natuurlijk is het niet goed als ongeschoolde krachten handelingen uitvoeren waartoe ze niet opgeleid zijn. Het lijkt erop dat de controle bij dit uitzendbureau ver te zoeken is.

En toch… Als Eenvandaag het nodig vindt om aan te tonen dat ongeschoolde krachten gevaarlijke dingen doen in de thuiszorg, waarom laten ze de cliënten dan zelf gevaar lopen? De undercoverjournalist geeft zelf aan geen flauw idee te hebben wat ze doet, maar vervolgens doet ze maar iets, en wordt de kwetsbare oudere daarna aan zijn of haar lot overgelaten. Het gestuntel met het rolletje verband is duidelijk voor het effect in scène gezet door de journalist, die zelf aangeeft ‘dertig plus te zijn’ en dus logisch kan nadenken.

Een goedkope vorm van journalistiek, en zeker niet conform de code voor de journalistiek gemaakt.  Twee aandachtspunten daarin zijn: ‘zomaar incidenten uitlokken om nieuws te creëren mag niet’ en ‘de journalist mag zich niet als iemand anders voordoen om achter bepaalde informatie te komen’. Ik hoor het weerwoord al: de informatie is van groot maatschappelijk belang, dus dan zou het mogen.

Maar laten we eerlijk zijn. We weten toch al lang dat er misstanden zijn in de zorg? Regelmatig zijn er publicaties die verhalen over misstanden, zowel nationaal als regionaal. En is het iets van de laatste jaren? Nou nee. In een ziekenhuis waar ik eind jaren ’80, begin jaren ’90 werkte, werkten medisch studenten al verpleeghulp in het weekend zonder adequate controle en begeleiding. Medicatie door de PEG sonde geven via de aansluiting waarmee het ballonnetje wordt opgeblazen?! En dat was niet het enige incident.

Er zit wel een goede kant aan de zaak: er komen Kamervragen en de Inspectie gaat – weer eens?! – grondiger controleren. Als dit de enige manier is waarop er echt wat gedaan wordt aan die misstanden, dan heiligt het doel de middelen. Anders vind ik het een op sensatiebeluste vorm van slechte journalistiek, die onnodig angst inboezemt bij al die cliënten in de thuiszorg, die wel verantwoorde zorg krijgen!