Palliatieve sedatie

Als lid van het Verpleegkundig Thuiszorg Technologie team (VTT-team) kom ik vaak bij cliënten die de laatste dagen of weken van hun leven gebruik maken van technische hulpmiddelen, zoals een voedingsinfuus. Of waarbij de pijn wordt bestreden door de continue subcutane toediening van morfine. Ook verzorgen wij de pompjes als er sprake is van palliatieve sedatie. Hierbij wordt door onderhuidse toediening van bijvoorbeeld midazolam getracht het bewustzijn dusdanig te verlagen dat het lijden niet meer als ondraaglijk wordt ervaren.
De beslissing om met de sedatie te beginnen is vaak een moeilijke. Er zijn cliënten die hier heel uitgesproken in zijn: ‘natuurlijk is sedatie een goede manier’. Anderen hebben daar meer moeite mee. Ik kom soms ook bij cliënten waar het geloof een palliatieve sedatie in de weg staat.
Recent kwam ik in een van de dorpen rond Den Bosch bij een hoogbejaarde dame. Er was 24uurs-zorg in huis, maar die mocht geen morfine subcutaan spuiten. Aan ons het verzoek om dat te komen doen. Nadat ik aanbelde, werd ik door de nachtzuster binnengelaten. ‘Je mag ook even op de gang wachten, want er wordt nu gebeden’, fluisterde ze me toe. Door het glas van de kamerdeur zag ik dat er een grote doopkaars was aangestoken en de drie familieleden die mevrouw nog had zaten rond het bed met de rozenkrans in de hand.
Na enkele minuten mocht ik naar binnen, en heb ik de morfine subcutaan gegeven. Met mevrouw was nauwelijks contact te krijgen. Toen ik klaar was, werd het duidelijk dat mijn aanwezigheid op dat moment de familie alleen maar stoorde in hun vurige wens om met het gebed verder te gaan. De nachtzuster vertelde me bij de voordeur nog het een en ander over de familie. Duidelijk was dat het katholieke geloof voor mevrouw een heel sterke leidraad in haar leven was geweest. Zij was ervan overtuigd dat god met alles een bedoeling heeft, dus ook met haar lijden. Sedatie was voor haar onbespreekbaar, zelfs de morfine injecties waren eigenlijk al iets teveel. Mevrouw ondervond veel sterkte en troost bij het bidden rond haar sterfbed en het branden van de kaars.
Toen ik naar huis reed, heb ik nog wel even goed nagedacht over wat ik nu allemaal had gezien en gehoord. Eén ding viel me echt op: Hoe sterk een geloof je kan steunen als je het nodig hebt… Maar dan moet je wel écht geloven, of het nou in God, JHWH of Allah is.
Ben jij wel eens situaties tegengekomen waarbij de sterke geloofsovertuiging van een cliënt indruk op je heeft gemaakt?