'Plaats verblijfskatheter alleen bij medische indicatie'

‘Nog steeds vinden we de verblijfskatheter een comfortabele oplossing voor zowel onszelf als voor de patiënt. Verpleegkundigen denken nog altijd dat het plaatsen van een verblijfskatheter vrij onschuldig is. Dat is een vals gevoel van comfort, als je kijkt naar de mogelijke complicaties. Denk aan urineweginfecties die kunnen leiden tot nierfalen en schade aan het plaskanaal of de sluitspier’, zegt verpleegkundig specialist urologie Ronny Pieters van de Vlaamse beroepsvereniging Urobel in Nursing februari.

Alternatieven

Ook verpleegkundig specialist urologie Hanny Cobussen ziet dat de katheter in de praktijk nogal eens wordt ingezet zonder medische noodzaak. ‘Hoewel de keuze voor de verblijfskatheter een zaak is voor de arts, kun je als verpleegkundige alternatieven aandragen. Maar dan moet je die wel kennen. Wat dat betreft is er een kennistekort bij verpleegkundigen en verzorgenden. Of ze hebben een slechte ervaring met een alternatief, waardoor ze het bij geen enkele patiënt willen gebruiken.’

Richtlijnen

In 2009 al presenteerde de Europese vereniging voor urologieverpleegkundigen de eerste evidence based richtlijn voor verblijfskatheters bij volwassenen. Deze Engelstalige richtlijn is nu vertaald naar de Nederlandse en Vlaamse praktijk. Bekijk de richtlijnen >>>

Liever intermitterend katheteriseren

Overweeg dus eerst alternatieven, zo luidt het advies in de nieuwste richtlijn. Veilige alternatieven zijn het gebruik van een externe katheter (condoomkatheter voor mannen) of intermitterende katheterisatie. Intermitterend katheteriseren verdient sowieso de voorkeur boven een verblijfskatheter. Ook een plasschuitje, urinaal en incontinentiemateriaal behoren tot de alternatieven. Als alle alternatieven geprobeerd zijn en niet succesvol zijn gebleken, kun je kiezen voor een urethrale of suprapubische verblijfskatheter.

Download Nursing-poster verblijfskatheterisatie

In de richtlijn staan een beslissingsschema voor verblijfskatheterisatie en een protocol voor verwijderen van een urethrale verblijfskatheter. Nursing heeft de schema’s verwerkt op een poster, zodat je ze kunt ophangen. Download de poster hier >>>