Valcursus in pakket thuiszorg

Dat vindt professor Ruud Kempen van de vakgroep Verpleging en Verzorging van de Universiteit Maastricht. Kempen houdt zich al ruim vijftien jaar bezig met ‘vallende ouderen’. Binnenkort promoveert Rixt Zijlstra bij hem op een onderzoek naar de effectiviteit van groepscursussen die 70-plussers over hun valangst heen helpen.

Terechte angst
Zijlstra deed onderzoek onder vierduizend ouderen in Zuid-Limburg. Daaruit blijkt dat meer dan de helft angst heeft om te vallen en iets te breken. Die angst is gedeeltelijk terecht. Eén op de drie 65-plussers valt jaarlijks, sommige ouderen zelfs meerdere keren per jaar. En een gebroken heup kan bij ouderen soms binnen een paar maanden tot de dood leiden.

Psychische consequenties
Valangst kan het sociale leven drastisch veranderen. Een verjaardagsbezoek aan een kleinkind wordt bijvoorbeeld niet meer afgelegd. Zo ontstaat een breuk met de samenleving, met alle psychische consequenties van dien. “Die sluipen er vaak langzaam in”, zegt Ruud Kempen. “Van achteruitgang in het bewegen en dus stijvere ledematen, via angst naar sociale isolatie en depressie.”

Gedachten bijsturen
De cursus probeert vooral de gedachten bij te sturen. Kempen: “Deelnemers worden uitgedaagd om een activiteit die ze liever vermijden toch nog eens te ondernemen. Als blijkt dat het prima gaat, verandert dat het besef van ouderen over hun eigen mogelijkheden.” Ook werden cursisten bewust gemaakt van hun gewoontegedrag, om bijvoorbeeld ‘snel naar de voordeur te rennen’ als er aangebeld wordt. Wat zijn de valrisico’s en hoe kun je daar beter mee omgaan?

Significant verschil
Na een cursus van acht weken blijken de deelnemers die voorheen regelmatig vielen, significant minder te vallen. De circa twaalf procent verschil tussen de ouderen die de cursus hebben gevolgd en ouderen die dat niet hebben gedaan maken Ruud Kempen enthousiast. “Dat zie je bij veel andere interventies niet terug, hoor. Bovendien zagen we dat de ouderen minder valangst rapporteerden, minder activiteiten vermeden en meer ondernamen en minder beperkingen ervoeren in hun zelfredzaamheid, ook op langere termijn.” De hoogleraar zet zich in om de groepscursus die voor veel mensen effectief is gebleken over te zetten naar de praktijk van de gezondheidszorg.

Door: redactie Nursing
Universiteit Maastricht

Lees ook: alles over vallen op nursing.nl