5 tips om wondpijn te voorkomen

1. Pijn door fixeren

‘Fixeren is een kunde. Te hard fixeren of een onjuiste fixeertechniek kan ernstige pijn veroorzaken. Wat ik in de praktijk weleens zie, is dat verpleegkundigen bij een hieldecubitus de zwachtel meer dan vijf keer op dezelfde plaats aanbrengen. Bedenk: bij elke zwachteling verhoog je de druk en daarmee de pijn op de hiel. Uiteindelijk kan verkeerd zwachtelen ook leiden tot drukletsels die op hun beurt weer pijn veroorzaken. Educatie is hier de oplossing, bijvoorbeeld in de vorm van workshops.’

2. Vergeet de wondbehandeling niet

‘Pijnbestrijding mag nooit ten koste gaan van de basisprincipes van wondzorg en de wondgenezing. Sommige verpleegkundigen focussen zo op pijn dat ze de wondanamnese vergeten. Dan plaatsen ze bijvoorbeeld een non-adherent verband tegen de pijn, maar kijken niet of er ook sprake is van een infectie. Of ze gaan niet debrideren omdat dat pijnlijk kan zijn voor de patiënt, waardoor de wondgenezing stagneert. Advies: kies niet steeds de zachtste methode om pijn te voorkomen, maar kies je behandeling in het kader van effectiviteit van wondheling.’

Wondindex
Zoek en vind snel de betekenis van veel gebruikte termen in de wondzorg in de Nursing Wondindex >>>

3. Verbandmiddelen

‘Zorg dat je geen adherente verbanden (gewone gazen) gebruikt die aan het wondbed verkleven. Dat maakt de verbandwissel pijnlijk. Let er bij absorberende verbanden op dat je de absorberende zijde op het wondbed plaatst. Dit klinkt logisch, maar ik zie verpleegkundigen het verband nogal eens omgekeerd plaatsen. Het wondvocht wordt dan niet geabsorbeerd, wat de kans op infectie vergroot. Daarnaast raakt de wondomgeving geïrriteerd, wat leidt tot meer pijn.’

4. Verbandwissel

‘Zorg dat de wond niet te droog wordt door het juiste verband te kiezen (bij droge wonden gebruik je hydraterende verbanden zoals hydrogel), waarmee je voorkomt dat het verband gaat inkleven. Waren de vorige verbandwissels pijnlijk voor de patiënt, kies dan voor pijnstilling vooraf. Maak het verband op een rustige manier los, werk niet gehaast maar neem de tijd. En spreek vooraf een signaal af zodat de patiënt kan aangeven dat hij pijn heeft. Er is niets mis met een time out. Pijn voorkomen doe je ook door de patiënt vooraf goed te informeren over wat je gaat doen.’

Dossier Wondzorg

Nieuwsbericht over wondzorg vind je in dit dossier wondzorg >>>

5. Debridement

‘Debrideren kan pijnlijk zijn voor de patiënt. Zeker als je necrose moet wegsnijden bij decubituswonden. Belangrijk is het moment waarop je debrideert: vaak is er nog onvoldoende autolyse tussen necrose en vitale huid waardoor debrideren pijnlijk is. Door palpatie kun je voelen of de necrose los komt van het onderliggende vitale weefsel. Tijdens het debrideren fixeer je het necrotisch weefsel met een metalen pincet. Zonder aan de necrose te trekken snij je heel voorzichtig met een bistouri de necrose weg. (Een handeling die alleen een bevoegd en bekwame zorgverlener mag uitvoeren, in de praktijk vooral artsen, gespecialiseerd verpleegkundigen wondzorg of verpleegkundig specialisten.) Een debridement mag geen pijn en/of bloeding veroorzaken.’

Verpleegkundige wondexpert Frans Meuleneire werkt in het wondcentrum AZ Sint-Elisabeth in Zottegem, daarnaast heeft hij een eigen wondzorgcentrum in Hillegem.