Blog Nannie: 'Wondzorg: pas op voor vlooien'

Sinds de komst van het ‘moderne’ ziekenhuis in de tweede helft van de 19e eeuw draaide alles om wondzorg en waren de verpleegsters en verplegers onmisbaar bij het verbinden. Vanaf 1906 kregen ze in hun opleiding lessen over de verschillende soorten verwondingen en hoe daarmee om te gaan. Vakken als verbandleer en verpleging van chirurgische zieken stonden prominent op het lesrooster. Het was de taak van de ‘zaalverpleegster’ om de wonden volgens de regels van de kunst te verbinden. Zo moest zij er goed op letten dat zieke kinderen geen speelgoed tussen het verband stopten, maar vooral moest ze alert zijn op vlooien die de neiging hadden in het verband te kruipen. Ook waren immobiele patiënten extra gevoelig voor decubitus, wat weer nieuwe wonden tot gevolg kon hebben. Het verbinden zelf moest ‘vlug en ordelijk’ gebeuren, zonder teveel communicatie met de patiënt. Essentieel was de verbandwagen, waar alle uitgekookte en daarmee gesteriliseerde instrumenten, scharen, pincetten en gaasjes in gelid klaar moesten staan. En uiteraard moest zij alles weten over desinfectie en hygiëne. Hoe een verband aangelegd moest worden, werd geoefend op elkaar, hoewel in de leerboeken ook patiënten vaak afgebeeld staan als proefkonijn.

Nog niet zo lang geleden legden verpleegsters en verplegers niet alleen de verbanden aan,  ze waren ook verantwoordelijk voor het handwerk dat eraan voorafging. Zo wasten ze de vuile verbanden en knipten ze de gaasjes op maat. Het strak oprollen van hydrofiele verbanden gebeurde op een ingenieus verbandmolentje en was een standaardklus voor in de nachtdienst, evenals het inpakken van verband en instrumenten voor sterilisatie. Het oprollen van zwachtels, nodig voor het fixeren van hielen en ellebogen met vette watten, was een klusje voor overdag. Er waren altijd wel patiënten bereid om de zwachtels strak te trekken terwijl verpleegsters ze vliegensvlug oprolden. Dit was vaak een moment van veel plezier en interactie op de nog grote ziekenzalen. Tot de jaren 60 waren verpleegkundigen dus verantwoordelijk voor het voorbereiden, het aanleggen van verbanden en de nazorg bij wonden. Kortom, onmisbaar bij de hele cyclus rond wondzorg. Inmiddels behoort het behandelen van de meest uiteenlopende wonden tot de meest complexe verpleegkundige expertise. Nieuwe technieken buitelen over elkaar heen. Zelfs behandeling via Google Glass behoort tegenwoordig tot de mogelijkheden en verpleegkundigen vervullen daarbij een centrale rol. In de wondzorgspecial van Nursing september lees je er meer over.

Heb jij een interessante of bijzondere casus wondzorg? Dien hem in bij de redactie en misschien wordt hij geplaatst in Nursing. Als beloning ontvang je het Handboek Wondzorg. Lees meer>>>