Nieuwe aanbevelingen in herziene richtlijn stomazorg

De conceptversie van de herziene richtlijn stomazorg is gepresenteerd aan de leden van V&VN Stomaverpleegkundigen. De richtlijn bevat twee nieuwe aanbevelingen ten opzichte van de vorige versie uit 2012.

De richtlijn stomazorg is geschreven voor verpleegkundigen en verzorgenden. Daarnaast is hij te gebruiken door patiënten, de Stomavereniging (voorheen Nederlandse Stomavereniging) en door andere beroepsgroepen. In de herziening van de richtlijn is ervoor gekozen om de opzet van de huidige richtlijn niet te veranderen, omdat de richtlijn goed voldoet voor de huidige praktijk. De meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen zijn zoveel mogelijk in de nieuwe richtlijn verwerkt. Volgens de werkgroep is bij veel aanbevelingen een hoger level of evidence bereikt ten opzichte van de vorige.

Nieuwe aanbevelingen

De herziene richtlijn bevat twee nieuwe aanbevelingen, vertelt MANP en stomaverpleegkundige Jolanda Smelt. Zij was als lid van de commissie Bewijs en onderbouwing van betrokken bij deze herziening. ‘Een daarvan is het informeren en actief begeleiden van (potentiële) stomapatiënten, zowel preoperatief als in de nazorgfase, over de preventieve maatregelen bij een parastomale hernia.’

Parastomale hernia is een van de meest voorkomende complicaties bij een stoma. Het kan veel impact hebben op kwaliteit van leven, bijvoorbeeld door verhoging van de kans op lekkages, huidproblemen en de zichtbare zwelling. Daarnaast heeft deze complicatie grote invloed op kosten voor de gezondheidszorg – er is meer materiaal nodig in verband met lekkage en huidproblemen, soms zijn heroperaties nodig en zwaardere steunhulpmiddelen bij eenmaal bestaande hernia. ‘Daarom wordt veel onderzoek verricht naar dit onderwerp,’ legt Smelt uit. ‘Zowel door artsen als verpleegkundigen. In de verschillende publicaties komt steeds meer de nadruk te liggen op de preventieve aspecten, waarbij de verpleegkundige een belangrijke rol speelt. De werkgroep heeft daarom gekozen in deze herziening 2018 een paragraaf toe te voegen over de preventieve interventies bij parastomale hernia.’

Dehydratie en lekkage bij dubbelloops ileostoma

De tweede aanbeveling is extra bewust te zijn van het verhoogde risico op dehydratie en lekkages bij stomadragers met een dubbelloops ileostoma die ook chemotherapie krijgen. ‘Veel stomadragers krijgen een stoma vanwege een darm- of blaastumor. Soms krijgen zij voor die tijd of daarna nog een behandeling met chemo. Uit onderzoek is nu gebleken dat bij chemotherapie meer complicaties – zoals dehydratie en lekkages – worden gezien bij een dubbelloops ileostoma. Meer nog dan bij een colostoma of eindstandig ileostoma. Wees je daar als verpleegkundige dus altijd bewust van. In sommige situaties kan het zelfs beter zijn om de chemo uit te stellen.’

De richtlijn bevindt zich momenteel nog in de conceptfase, leden van V&VN Stomaverpleegkundigen kunnen nog reageren en wijzigingen doorgeven tot 30 november. De definitieve richtlijn zal waarschijnlijk in december verschijnen op de website van V&VN Stomaverpleegkundigen.