3 belangrijke veranderingen richtlijn delier

Verpleegkundig specialisten Suzanne Willems – De Wit en Marieke van Piere – betrokken bij de herziening van de richtlijn – lichten de belangrijkste veranderingen voor verpleegkundigen toe: 

1. Meer aandacht voor screening en preventie van delier

‘Belangrijk is om aandacht te hebben voor de risicofactoren: leeftijd, acute opname indicatie, medicatiegebruik, infectie, fixatie, cognitieve stoornissen of dementie, ernst van de ziekte en visusstoornissen. Let op: gehoorstoornissen worden niet meer zo prominent genoemd als risicofactor. Vaak ontstaat het delier door meerdere factoren. In de praktijk zie je dat de signalen wel worden beschreven, maar niet aan elkaar worden gelinkt.
De meeste risicofactoren vormen aanleiding voor interventies (met uitzondering van een enkele, bijvoorbeeld leeftijd waaraan je niets kunt veranderen) ter verlaging van de incidentie van het delier of beperking van de ernst of duur van het delier tijdens ziekenhuisopname. Voorbeelden zijn: behandeling van infecties en visusstoornissen, vermijding van frequente kamerwisselingen, verzekeren van toegang tot familie en het plaatsen van een klok en kalender.
Heb je een risicopatiënt, dan moet er gescreend worden op delier. Observeer risicopatiënten dagelijks op schommelingen en wijzigingen in cognitieve functie, fysieke functie, waarneming en sociaal gedrag. De nieuwe richtlijn adviseert verpleegkundigen hiervoor de DOSS te gebruiken.’

Delier, dementie, depressie
Symptomen van delier, dementie en depressie zijn lastig te onderscheiden. Helemaal als ze ook nog eens tegelijkertijd voorkomen. Download de poster met een overzicht van de aandachtspunten, en de verschillen en overeenkomsten tussen delier, dementie en depressie.

2. Meer aandacht voor non-farmacologische interventies bij delier

‘Er is veel aandacht voor non-farmacologische interventies. Onderzoek laat zien dat interventies die gericht zijn op meerdere factoren tegelijkertijd, leiden tot een lagere incidentie van het delier dan enkelvoudige interventie en minder functionele achteruitgang. Door klinisch redeneren en observeren achterhaalt de verpleegkundige welke beïnvloedende factoren van toepassing zijn op de individuele patiënt. Bepaal individueel welke interventies van toepassing zijn op die patiënt. Bij niet-medicamenteuze interventies moet je denken aan interventies die zich richten op: oriëntatie, optimaliseren van visus en gehoor, verbeteren van de slaap, mobilisatie, hydratatie en voeding.
Vermijd fixaties want dit kan delier uitlokken, verergeren of in stand houden. Verwijder daarom materialen die bijdragen aan het in strand houden van een delier, zoals katheters, drains en infusen. Gebruik alternatieve interventies zoals rooming-in of domotica.’

Een overzicht van het meervoudige interventieprogramma bij een risico op delier vind je in de bijlage bij hoofdstuk 5, p. 49.

Nieuwe richtlijn delier
Nieuwsgierig geworden? Bekijk hier de volledige herziene richtlijn delier  >>>

3. Meer aandacht voor perspectief patiënt en mantelzorger

‘Ook de patiëntenorganisatie heeft meegedacht met de nieuwe richtlijn. Zo is er extra aandacht voor de overdracht bij overplaatsing van de risicopatiënt, zodat ook andere zorgverleners op de hoogte zijn van de delierpreventie. Hiervoor is een speciale checklist ontwikkeld.

Ook wordt een patiënt met een delier door mantelzorgers soms als zeer stressvol ervaren. Breng de mantelzorger daarom – zowel mondeling als schriftelijk – op de hoogte als de patiënt een verhoogd risico heeft op delier. Daarbij kunnen mantelzorgers ook een belangrijke rol spelen, bijvoorbeeld bij het afnemen van een heteroanamnese of bij de niet-medicamenteuze behandeling van patiënten (rooming-in). Belangrijk aandachtspunt is ook de nazorg: vaak zie je dat patiënten en mantelzorgers na ontslag de behoefte hebben om terug te kijken, wat is er nou allemaal gebeurd.’

De checklist bij overplaatsing in het kader van delierpreventie vind je in de bijlage bij hoofdstuk 9, p. 93.

V&VN Geriatrie en V&VN Consultieve Psychiatrie werkten mee aan de herziening van de richtlijn delier. Voor verdere vragen over de herziening van de richtlijn kun je bij deze afdelingen terecht. Binnenkort zal er ook een herziening van het zakkaartje “Delier” verschijnen.