Diabetesmedicatie tijdens de Ramadan

Patiënten met diabetes mellitus type 2 lopen bij het vasten een verhoogd risico op complicaties. In de EPIDIAR-studie (1) onder ruim elfduizend patiënten bleek het aantal gevallen van ziekenhuisopname voor hypoglykemie met een factor 75 (van 0,004 naar 0,03 per patiënt per maand) te stijgen. Ook het aantal ziekenhuisopnames door hyperglykemie en ketoacidose steeg: van 0,01 naar 0,05 per patiënt per maand. Andere risico’s van het vasten door patiënten met DM2 zijn dehydratie en veneuze trombo-embolie.

DPP-4-remmers

Alleen voor de DPP-4 remmer sitagliptine (Januvia®) is in gerandomiseerd onderzoek bevestigd dat er minder mensen symptomen van een hypoglykemie ondervinden dan gebruikers van een SU-derivaat tijdens de ramadan (2). In observationele studies was het risico op een hypoglykemie ook bij gebruikers van de DPP-4-remmer vildagliptine (Galvus®) verlaagd ten opzichte van SU-derivaten, maar dit resultaat werd niet in gerandomiseerde onderzoeken bevestigd.

Patiënten rapporteerden in de meeste studies zelf of ze een hypoglykemie doorgemaakt hadden of niet, aan de hand van symptomen als zwakte, honger, hoofdpijn en zweten. Bevestiging door een meting van de bloedglucosespiegel vond vaak niet plaats. Het is dus niet zeker dat de symptomen daadwerkelijk door een te lage bloedglucosespiegel werden veroorzaakt.

Nursing poster orale antidiabetica

Veel patiënten met diabetes mellitus type 2 krijgen tabletten om de bloedglucose te verlagen. De laatste jaren zijn er aardig wat nieuwe middelen bij gekomen. Een overzicht van de meest gebruikte orale antidiabetica. download de poster >>>

SU-derivaten

Het aantal patiënten dat een hypoglykemie rapporteert, verschilt per SU-derivaat. 25,6% van gebruikers van glibenclamide meldt een hypoglykemie tijdens de ramadan, tegenover 16,8% van de glimepiridegebruikers en 14,0% van de gebruikers van gliclazide (1). De NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (2013) geeft de voorkeur aan gliclazide boven de andere SU-derivaten, onder andere vanwege een lager risico op hypoglykemieën.

Ook het moment van inname van een SU-derivaat is van invloed op het optreden van hypoglykemieën. Het ‘s avonds innemen van gliclazide met gereguleerde afgifte tijdens de ramadan leidt niet tot een toename van het aantal hypoglykemieën (3).

SGLT-2-remmers

Natrium-glucose-cotransporter 2-remmers (SGLT-2-remmers) zijn niet onderzocht op veiligheid tijdens de ramadan.

Dit artikel is overgenomen uit Medicijnbalans van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik.

Literatuur

1. Aravind SR et al. Hypoglycaemia in sulphonylurea-treated subjects with type 2 diabetes undergoing Ramadan fasting: a five-country observational study. Curr Med Res Opin. 2011 Jun;27(6).
2. Gray LJ et al. Safety and effectiveness of non-insulin glucose-lowering agents in the treatment of people with type 2 diabetes who observe Ramadan: a systematic review and meta-analysis. Diabetes Obes Metab. 2015 Mar 16.
3. Zargar AH et al. Maintenance of glycaemic control with the evening administration of a long acting sulphonylurea in male type 2 diabetic patients undertaking the Ramadan fast. Int J Clin Pract. 2010;64(8):1090-4.

– Salti I et al. A population-based study of diabetes and its characteristics during the fasting month of Ramadan in 13 countries: results of the epidemiology of diabetes and Ramadan 1422/2001 (EPIDIAR) study. Diabetes Care 2004;27:2306-11.

Dag van de Medicatieveiligheid

Kom 1 oktober naar dit praktijkgerichte congres én keer aan het einde van deze dag keer huiswaarts met handvatten om huidige tekortkomingen aan te pakken zodat er minder medicatiefouten gemaakt worden. lees meer >>>