Games in de revalidatie

De populariteit van games is de afgelopen jaren gegroeid. Niet alleen in de entertainmentwereld, maar ook in de gezondheidszorg. In verschillende verpleeghuizen en revalidatiecentra oefenen patiënten al met een spelcomputer.

Serious gaming
De praktijkgerichte inzet van computergames wordt ook wel serious gaming genoemd. In tegenstelling tot de ‘traditionele’ games staat niet het entertainment, maar de nuttige toepassing van het spel centraal. Door de spelsituatie is de oefening uitdagend en leuk om te doen. Waar de reguliere oefeningen vaak als eentonig of saai worden ervaren, werkt de game motiverend. Ook leidt het oefenen met games tot een meer natuurlijke manier van bewegen omdat de revalidant een cognitieve taak krijgt en minder geconcentreerd is op de te maken beweging.

Positieve onderzoeksresultaten
De inzet van videogaming is veelbelovend, blijkt ook uit verschillende studies naar effecten van serious gaming bij evenwichts- en mobiliteitsstoornissen. Zo is oefenen met games zeer effectief bij de behandeling van de arm- en handfunctie na een CVA. Ook melden studies positieve resultaten van het gebruik van revalidatiegaming bij aandoeningen als multipele sclerose (MS) en de ziekte van Parkinson. ‘Door de games revalideren mensen sneller omdat ze meer plezier beleven aan het trainen. De therapietrouw wordt hoger en de revalidatie effectiever’, weet Boudewijn Dijkstra van de NHL Hogeschool in Leeuwarden. Hij doet onderzoek naar het gebruik van serious gaming in de zorg. ‘We zien dat bij ouderen het zelfvertrouwen toeneemt. Door het trainen worden de revalidanten fysiek sterker. Ze zijn positief bezig, wat ze minder kwetsbaar maakt en een stuk zelfstandigheid teruggeeft. Een aantal ouderen laat de rollator nu vaker staan.’

Niet specialistisch genoeg
Veel positieve geluiden dus over gaming, maar er is ook een nadeel. Games als de Wii Fit zijn in de eerste plaats ontwikkeld voor de entertainmentindustrie. Ze zijn niet toegespitst op het uitvoeren van gecontroleerde, specifieke revalidatieoefeningen. Games ontwikkeld voor entertainment, zoals de Wii, sluiten niet goed aan bij de zorgcontext, vindt ook onderzoeker Dijkstra. ‘Een Wii kun je niet voldoende instellen op iemand met bijvoorbeeld een halfzijdige verlamming. De patiënt kan het niveau niet bijhouden, waardoor hij het gamen als erg frustrerend kan ervaren.’ Dijkstra ziet liever dat er meer gespecialiseerde games worden gebruikt. Dat zijn games die zich richten op een specifieke doelgroep en goed zijn aan te passen aan de individuele persoon en de bijbehorende zorgcontext. Vaak zijn er speciale oefeningen ontwikkeld, zodat de zorgverlener weet hoe hij de patiënt begeleidt en wanneer hij ingrijpt. Een voorbeeld van een spelcomputer met specialistische games die al op de markt is, is de Silverfit. Meer informatie over revalideren met Silverfit vind je hier.

Zorgcentrum Tamarinde in het Utrechtse Overvecht gebruikt de Silverfit. RTV Utrecht maakte er een reportage over.

In woonzorgcentrum Erasmushiem in Leeuwarden worden games uit Japan ingezet voor de revalidatie van ouderen, blijkt uit een reportage van Omroep Friesland.

Door: redactie Nursing, Marloes Oelen