'Numerus fixus voor verpleegkunde voelt tegenstrijdig'

1. In de afgelopen jaren was wel vaker een toename te zien in het aantal studenten verpleegkunde. Wat is zo bijzonder aan deze stijging?

‘Het is wel vaker voorgekomen dat er een lichte stijging was. Of één hogeschool extreem veel nieuwe studenten trok. Maar nu zien álle hogescholen in Nederland een flinke stijging van het aantal nieuwe studenten verpleegkunde.  In totaal starten vandaag 1695 nieuwe studenten. Het is een landelijke trend. Wij vinden het  buitengewoon goed nieuws dat zoveel jonge mensen voor de zorg kiezen.’

2. Hebt u enig idee hoeveel doorstromers dat zijn vanuit het mbo?

‘De exacte cijfers heb ik nog niet, maar ik kan met zekerheid zeggen dat de grootste groep nieuwe instromers ‘gewoon’ scholieren van de havo en het VWO zijn.’

3. Wat is volgens u de oorzaak van deze enorme toename?

‘Er zijn meerdere redenen denk ik. Ten eerste hebben we vanuit het werkveld jarenlang geroepen ‘‘Kom werken in de zorg!’’ Blijkbaar werpt dat nu zijn vruchten af. Het imago van het beroep is kennelijk verbeterd de laatste jaren. Verder onderschrijf ik absoluut de heersende gedachte dat jongeren voor de zorg kiezen vanwege de crisis. Want ook al is het misschien minder dan voorgaande jaren, in de zorg bestaat een grotere baanzekerheid, zeker vergeleken met andere beroepen. Maar natuurlijk hoop ik nog het meest dat scholieren kiezen voor de verpleegkunde omdat het zo’n mooi vak is.’

4. De stijging van het aantal studenten brengt ook een tekort aan stageplaatsen met zich mee…

‘Ja, alle hogescholen worden geconfronteerd door een tekort aan stageplaatsen door de vergrote instroom. De meeste eerstejaarsstudenten moeten in het eerste jaar op stage, maar het is de vraag of werkveld deze groei aankan: we krijgen bij de HAN veel signalen dat de taks is bereikt. Veel zorginstellingen moeten als gevolg van bezuinigingen en andere maatregelen inkrimpen en bedden sluiten, soms zelfs hele afdelingen. We zijn nu druk aan het kijken met het werkveld wat wél kan, want wij willen en moeten ons houden aan de 2300 uren praktijkvorming die de wet BIG voorschrijft. Het tekort aan stageplaatsen zit ‘m vooral in de basisfase van de opleidingen, dus voor eerste- en tweedejaars, en dan voornamelijk in de ziekenhuizen en psychiatrie. De thuiszorg gaat iets makkelijker, al is dat regionaal heel verschillend.’

5. Hebben jullie als hogeschool al een oplossing bedacht voor studenten die geen goede stageplaats kunnen vinden?

‘Vorig jaar hebben we een groep studenten die niet op stage kon alvast de theorie van tweede jaar aangeboden. Zij kunnen hopelijk nu  in het tweede jaar alsnog stage lopen. Dus dat is een eventuele oplossing. Verder zijn we nu praktijkprojecten aan het ontwikkelen die de stage kunnen gaan vervangen. Vervangende opdrachten waarbij studenten wél voldoende in contact komen met patiënten, en extra oefenen in het skills lab en op simulatiepatiënten. Maar dat is nog volop in ontwikkeling, natuurlijk willen we zoveel mogelijk voorkomen dat dit daadwerkelijk ingezet moet worden. Leren in de praktijk is uiteindelijk gewoon het allerbeste.’

6. Het LOOV zou in het najaar met staatssecretaris van Rijn en het werkveld over deze problematiek gaan praten – hebben al gesprekken plaatsgevonden?

‘Nee, waarschijnlijk zullen deze gesprekken in het najaar pas plaatsvinden.’

7. U bent blij met het nieuws dat zoveel scholieren voor een toekomst in de verpleegkunde kiezen, maar gaat tegelijkertijd vanaf september 2014 een numerus fixus instellen voor deze opleiding. Hoe voelt dat?

‘Dat voelt erg tegenstrijdig. Ik wil natuurlijk het liefst dat iedereen die in de zorg wil werken, de opleiding kan doen. Het is niet leuk om dan een maximum te zetten op het aantal studenten dat je mag toelaten. Maar het kan niet anders. We zijn afhankelijk van capaciteit van het werkveld, en moeten onze verantwoordelijkheid nemen, willen we de kwaliteit van het vak behouden.’