In deze PICO: antwoord op de vraag of oordoppen op de IC zorgen voor een betere slaap bij patiënten.
Casus
Op de intensive care unit (icu) is er continu geluid van monitoren, alarmen en personeel. Dit kan bij patiënten leiden tot een verstoorde slaap, langzamere wondgenezing, versterkte pijnervaring, stress en zelfs een delier.2 Uit gesprekken met (ex-)patiënten bleek dat een aantal van hen last had van het lawaai en daardoor slecht sliep. Sommige verpleegkundigen bieden structureel oordoppen aan, maar veel collega’s denken dat het geen zin heeft. Wat zegt de wetenschap?
1. Formuleer je vraag
2a Zoekstrategie
Gezocht in PubMed, Cochrane Library, Nederlandse Artikelendatabank voor de Zorg (naz) en TRIP database naar de zoektermen: icu, intensive care unit, critical ill patients, critically ill patients, mechanical ventilation, noise, environmental condition*, sleep, sleep disturbances, sleep disruption, abnormal sleep, sleep disorder, sleep pattern disturbance, circadian rhythm, circadian, environment, earplug*, noise reduction, ear protective device, noise, sleep, sleep time, REM sleep, REM, sleep latency and arousal index, rapid eye movement, polysomnography, actigraphy, bispectral index, sleep quality, cortisol, melatonine, circadian rhythm.3
2b Opbrengst zoekstrategie
Alleen gerandomiseerde onderzoeken (RCT’s) en systematic reviews met kritiek zieke patiënten op een icu of ccu van ≥18 jaar, met een interventie- en controlegroep kwamen in aanmerking voor inclusie. Uiteindelijk bleken drie RCT’s geschikt voor het beantwoorden van de vraag.4,5,6
3. Beoordeling resultaten
Van Rompay et al includeerden 136 niet-gesedeerde icu-patiënten, van wie 69 patiënten oordoppen kregen. Deze interventiegroep kreeg vijf nachten lang tussen 22.00 en 06.00 uur foam oordoppen in, versus geen oordoppen in de controlegroep. 46 procent van de interventiegroep gaf na de eerste nacht aan goed te hebben geslapen, versus 25 procent uit de controlegroep. Dat verschil werd in de loop van de week echter minder. Na nacht drie zei nog 37 procent van de interventiegroep goed te hebben geslapen, versus 35 procent van de controlegroep. Dat is geen significant verschil meer. De slaapschaal die werd gebruikt was bovendien niet gevalideerd, en maakt de resultaten daardoor minder sterk.4
In het onderzoek van Scotto et al onder 100 niet-gesedeerde icu-patiënten, sliepen de patiënten met (zachte foam) oordoppen ook beter. Ze sliepen sneller in en dieper, werden minder vaak wakker, woelden minder vaak, en ontwaakten uitgeruster. Dit werd gemeten met de gevalideerde Verran-Snijder-Halpern (VSH) Schaal. Wel waren er relatief veel patiënten (twaalf) die uitvielen door uitvallende, dan wel oncomfortabele oordoppen en/of klinische achteruitgang. Hierdoor konden uiteindelijk slechts 88 patiënten geanalyseerd worden, waarvan 49 in de interventiegroep. Bovendien werden in het artikel niet de gemiddelde waarden van de VSH Schaal genoemd, waardoor het lastig beoordelen is hoe patiënten per groep gemiddeld scoorden.5
Richardson et al onderzochten slechts 64 niet-gesedeerde patiënten op een cardiothoracale icu en door dit kleine aantal kon hij geen statistische analyse uitvoeren. Hij gaf de interventiegroep (34 patiënten) oordoppen, maar ook een slaapmasker, en plaatste grote klokken bij alle patiënten zodat ze konden zien hoe lang ze hadden geslapen. In de interventiegroep sliep 56 procent tussen de 0 en 4 uur versus 65 procent van de controlegroep. Al met al waren er meer patiënten zonder oordoppen die slecht sliepen (0-4 uur) dan patiënten met oordoppen. Tegelijkertijd sliep 18 procent van de interventiegroep beter dan gemiddeld en 7 procent van de controlegroep. Los van de kleine sample size was mogelijk sprake van selectiebias omdat de patiënten zelf mochten kiezen of ze oordoppen wilden proberen.
4. Conclusie en toepassing
Bij handelingsbekwame en niet-gesedeerde ic-patiënten vergroot het gebruik van oordoppen de slaapkwaliteit. Omdat ze in de drie gevonden studies werden geëxcludeerd, is het onduidelijk of oordoppen geschikt zijn voor gesedeerde, niet-behandelingsbekwame patiënten, of voor patiënten in de eerste twaalf tot 24 uur post-ok. Het is daarom twijfelachtig of de studies generaliseerbaar zijn naar ziekere gesedeerde ic-patiënten.
5. Evaluatie
Het aanbieden van oordoppen wordt opgenomen in het protocol ‘De comfortabele patiënt’ op de icu van het OLVG. Patiënten die kunnen aangeven dat ze oordoppen willen gebruiken, krijgen deze aangeboden. De volgende stap is uittesten welke oordoppen de patiënten het prettigst vinden.
Ja, niet-gesedeerde patiënten op de intensive care slapen beter en dieper met oordoppen
Noten
1. Sascha Zwiers is intensive care-verpleegkundige, Saskia Rijkenberg is klinisch epidemioloog, beiden werkzaam op de icu van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis te Amsterdam.
2. Xie H, Kang J, Mills GH. Clinical review: The impact of noise on patients’ sleep and the effectiveness of noise reduction strategies in intensive care units. Crit Care. 2009;13(2):208.
3. www.cochrane.org, www.pubmed.com, www.tripdatabase.com, http://onlinelibrary.maastrichtuniversity.nl/database/naz (alleen toegankelijk voor abonnees).
4. Van Rompaey B, Elseviers MM, van Drom W, Fromont V, Jorens PG. The effect of earplugs during the night on the onset of delirium and sleep perception: a randomized controlled trial in intensive care patients. Crit Care. 2012 May4;16(3).
5. Scotto CJ, McClusky C, Spillan S, Kimmel J. Earplugs improve patients’ subjective experience of sleep in critical care. Nurs Crit Care. 2009 Jul-Aug;14(4):180-4.
6. Richardson A, Allsop M, Coghill E et al. Earplugs and eye masks: do they improve critical care patients’ sleep? Nurs Crit Care. 2007 Nov-Dec;12(6):278-86.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account