Onderhandelen over je arbeidscontract

Je bent door de sollicitatierondes heen en hebt de baan gekregen. De verleiding is groot om  meteen je arbeidscontract te tekenen. Toch is dat niet verstandig. Een arbeidscontract bestaat uit afspraken met je werkgever, en het is niet de bedoeling daar later op terug te komen. Neem daarom je contact eerst mee naar huis om rustig door te nemen. Of overleg met mensen die er verstand van hebben.

Soort contract
Je hebt waarschijnlijk een contract voor onbepaalde tijd (vast contract) of een contract voor bepaalde tijd (tijdelijk contract) gekregen. In beide gevallen moet het contract de CAO volgen. Meestal voegt je werkgever er zelf puntjes aan toe. Bijvoorbeeld dat je geen diensten mag weigeren, of dat je in noodgevallen ook op andere locaties ingezet kan worden.

Primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden
Je contract bestaat uit twee delen: je primaire en je secundaire arbeidsvoorwaarden.
1 Primaire arbeidsvoorwaarden:
Hierin staan je basisgegevens. De belangrijkste zijn het salaris, persoonlijke gegevens, de locatie(s) waar je gaat werken, de functie, het aantal arbeidsuren, de datum waarop je in dienst treedt, eventuele proeftijd, de duur van het contract, de CAO die op je contract van toepassing is en je pensioenregeling. Over de primaire arbeidsvoorwaarden valt weinig te onderhandelen, omdat je werkgever de CAO moet volgen.
2 Secundaire arbeidsvoorwaarden:
Dat zijn de extra’s in je contract. Denk dan aan: een mobieltje van de zaak, een fiets, bedrijfssparen, eerder stoppen met werken, kinderopvang of ouderschapsverlof. Je CAO schrijft voor op welke secundaire voorwaarden je recht hebt. In de zorgsector liggen deze vast om ongelijkheid te voorkomen. Heel soms staat er bij dat je zo’n voorwaarde in positieve zin mag veranderen. Dat betekent dat je mag proberen om meer te vragen.
In elk geval kun je gebruikmaken van het zogeheten meerkeuzesysteem. Dat geeft je het recht om een gedeelte van je salaris “om te ruilen” voor andere arbeidsvoorwaarden. Je eindejaarsuitkering omruilen voor extra vakantiedagen bijvoorbeeld. Of oude vakantiedagen omzetten in extra pensioen.

Kleine contractaanpassingen
Je contract aanpassen hoeft niet meer te betekenen dan een simpel overleg met de betreffende personeelsfunctionaris. De functionaris neemt je punten op in het contract en dat was dat.

Grotere contractaanpassingen
Maar wanneer je een grotere beloning wilt dan je baas heeft voorgesteld, zul je moeten onderhandelen (als dat tenminste mag volgens je CAO). Reken er dan allereerst op dat een bedrijf zo min mogelijk wil betalen, of dat nu om je primaire of om je secundaire arbeidsvoorwaarden gaat. Onderhandel niet in de wandelgangen, of even in de pauze, maar maak een afspraak met de juiste persoon (meestal de personeelsfunctionaris) en maak duidelijk dat je het over je arbeidscontract wilt hebben.

Onderhandeltips:
– Bepaal wat je precies wilt bereiken. Bedenk hoeveel meer salaris je wilt hebben. Of hoeveel extra verlofdagen. Dit om te voorkomen dat je straks zit te stotteren en elk willekeurig voorstel aanneemt.
– Zoek uit wat je waard bent. Wat heb je voor diploma’s, werkervaring, en waardevolle eigenschappen en waarom zou je werkgever jou niet kunnen missen?
– Loop zoveel mogelijk scenario’s door: “als hij dit zegt, doe ik dat”. Meestal begint zo’n gesprek informeel: “hoe gaat het ermee”, “mooi weer vandaag”. Daarna kom je bij het formele gedeelte en doe je je voorstel. Je onderhandelaar hoeft niet per se met ja of nee te antwoorden. Hij kan ook een ander voorstel geven. Jij wilt bijvoorbeeld meer vrije dagen, waarop hij voorstelt dat je dan meer nachtdiensten moet draaien.
– Bepaal vooraf je grenzen: aan welke onderdelen in je contract mag nog getornd worden en welke onderdelen zijn onbespreekbaar (tot hier en niet verder)?
– Blijf altijd vriendelijk tijdens de onderhandelingen. Je werkgever is iemand waarmee je een relatie gaat opbouwen. Daar moet je aan het einde van het gesprek nog mee door een deur kunnen.
– Als je onderhandelingen mislukt zijn, treur dan niet. Onderhandelen is niet gemakkelijk en je hebt het in elk geval geprobeerd.

Op welke momenten ga je onderhandelen
• Bij een nieuwe baan
• Als je een nieuwe functie krijgt aangeboden
• Als je extra taken krijgt
• Tijdens een functioneringsgesprek
• Als je collega’s een betere beloning krijgen
• Als je wijzigingen in het Meerkeuzesysteem arbeidsvoorwaarden wilt doorgeven (voor 1 september)

Klik hier voor de beste banen in de zorg

Meer informatie over arbeidsvoorwaarden en onderhandelen:
Site van de vakbond NU ‘91
Site van vakbond CNV Publieke Zaak
Site van ABVAKABO FNV