'Verpleegkundigen kunnen zelf iets aan werkdruk doen'

Werknemers in de zorg ervaren een veel hogere werkdruk dan werknemers in andere sectoren. Dat bleek afgelopen woensdag uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van CBS en TNO. Gabriëlle Verbeek is expert op het gebied van ervaren tijdsdruk, met name in de zorg. Zij promoveerde niet alleen op dit onderwerp, maar geeft ook trainingen over het omgaan met tijdsdruk.

Verbaast u zich over de hoge score van verpleegkundigen?
‘Nee, helemaal niet. In de afgelopen jaren is de productiedruk opgevoerd; verpleegkundigen en verzorgenden moeten meer doen in dezelfde tijd. De patiënten zijn complexer vanwege de vergrijzing. De veranderingen in de langdurige zorg hebben bovendien geleid tot afkalving van het zorgpersoneel. Ook moeten wijkverpleegkundigen zich sinds de invoering van de WMO bijvoorbeeld vaker verantwoorden voor de inzet van hulpmiddelen. Iedere gemeente stelt weer andere eisen. Dat kost meer tijd.’

Kom op 6 december op de Nursing Experience naar de workshop Tijd voor zorg, zorg voor tijd. Gabriëlle Verbeek vertelt hoe jij jouw ‘tijdvaardigheden’ kunt versterken en je werkdruk kunt verminderen. 

Kun je als verpleegkundige iets aan werkdruk veranderen?
‘Ik denk dat verpleegkundigen aan de opleiding beginnen vanuit een behoefte om voor mensen te zorgen. Op de scholen is er echter geen aandacht voor de vraag hoe je handig je werk organiseert. Terwijl dat juist zo belangrijk is omdat het de weg vrijmaakt om de patiënt echte aandacht te geven: dé reden waarom je in de zorg wilde werken. Ik merk tijdens mijn trainingen dat daar de meeste stress vandaan komt: ik wil mijn patiënt rustig kunnen helpen, naar hem luisteren, hem aandacht geven, maar alle taken verhinderen dat.’

Je hebt als verpleegkundige toch ook veel te doen?
‘Ja dat klopt, maar hoe komt het dat de een meer last heeft van werkdruk dan de ander? Tijd bij de patiënt moet je voorrang dúrven geven. Uit mijn promotieonderzoek bleek dat de collega’s die de rust namen om echt contact te maken met hun patiënten, minder last hadden van werkdruk. Dat komt deels omdat ze konden doen waarvoor ze de zorg als werkplek kozen, er zijn voor zieke mensen. Wat ook meespeelt is dat ze tijdens het contact maken bijvoorbeeld de vitale functies meetten. Dus de taken die ze hadden, combineerden ze met oprechte aandacht. Zij werden daarna minder vaak opgepiept.’

Hoe kan ik mijn werkdruk aanpakken?
‘Mijn boek over omgaan met werkdruk steunt verpleegkundigen en verzorgenden om een persoonlijke “tijdstijl” en praktische vaardigheden te ontwikkelen, waardoor je beter weerbaar bent tegen tijdstress. Het komt er in het kort op neer dat je eerst moet bekijken wanneer jouw stress de kop opsteekt, bij voorkeur doet het hele team hier aan mee. Daarvoor kun je een Tijdsdrukmeter invullen, waarin je per uur aangeeft hoe hoog je ervaren werkdruk is. Daarna maak je een Tijddiagnose, om de ervaren werkdruk feitelijk te maken. Zo kun je stap voor stap komen tot inzicht in de problemen en welke je als team wil verbeteren. Maar de politiek, het zorgmanagement en onderwijs moeten verpleegkundigen wel in staat stellen om grip te hebben op hun tijd. Minder regels, minder standaard, meer ruimte voor eigen initiatief, minder registratie van onbelangrijke details zijn onontbeerlijk.’ 

Nursing mag 5 exemplaren van Gabriëlle Verbeeks boek Tijd voor zorg, zorg voor tijd weggeven. Klik hier als je wil meedoen >>>