Veelvoorkomende tropische ziekten

Teken-encefalitis

Vorm van hersenontsteking overgebracht door met FSME (Früh Sommer Meningo Encephalitis) besmette teken.

Waar? Balkan, Finland, Zweden, Denemarken, Oost-Frankrijk, Oostenrijk, Zuid-Duitsland.

Symptomen: Koorts, vermoeidheid, hoofdpijn/gegeneraliseerde pijn. Daarna soms milde meningitis tot ernstige encefalitis, met of zonder myelitis.

Buiktyfus

Bacteriële infectie door voedsel of water dat besmet is met de bacterie Salmonella typhi. Of door het eten van onvoldoende gaar vlees, kip of eieren of ongekookte melk.

Waar? In onderontwikkelde gebieden in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. Wees vooral alert bij backpackers.

Symptomen: Koorts, hoofdpijn, obstipatie, soms bloederige diarree, later bewustzijnsstoornissen, soms uitslag op borst en buik, sufheid. Negen dagen na eerste verschijnselen ernstige complicaties mogelijk zoals darmperforatie of longontsteking.

Hepatitis A

Besmettelijke leverontsteking veroorzaakt door het hepatitis A virus (HAV), vooral overgedragen via (met feces) besmet voedsel, drinkwater of fecaal-orale besmetting.

Waar:
(Sub)tropische gebieden, maar ook in Turkije, Tunesië en Egypte. Infectie mogelijk overal waarhygiëne en sanitaire voorzieningen onder de maat zijn.

Symptomen: Koorts, hoofdpijn, vermoeidheid, gebrek aan eetlust, misselijkheid, pijn in de bovenbuik, diarree, donkere urine en lichtgekleurde ontlasting. Geelverkleuring van huid en oogwit.

Dengue, knokkelkoorts

Virusziekte die door muggen wordt overgedragen. Naar schatting lopen jaarlijks wereldwijd tot 400 miljoen mensen dengue op 
Waar? Verstedelijkte gebieden in tropische landen als Australië, Zuid-Amerika en Caribisch gebied, maar onlangs ook in Frankrijk en Kroatië. Er bestaat nog geen vaccinatie of gerichte behandeling tegen dengue.

Symptomen: Meestal onschuldig verloop met koorts, huiduitslag en hoofdpijn.

Mayaro-infectie
Een door muggen overgebrachte virusziekte uit Zuid-Amerika. 
Symptomen: De symptomen van een mayaro-infectie lijken op die van dengue, maar bij een mayaro-infectie houdt de gewrichtspijn in sommige gevallen veel langer aan.

Chikungunya

Door muggen overgedragen virusziekte. Nog geen vaccinatie of behandeling beschikbaar.

Waar? Vooral in Azië, een paar jaar geleden voor het eerst buiten de tropen in Frankrijk en Italië.

Symptomen: Milde tot hoge koorts, puntbloedingen of gevlekte uitslag op ledematen en romp, kreupel makende gewrichtspijn in meerdere gewrichten, soms hoofdpijn.

West Nile-virusinfectie

West Nilevirus (WNV) circuleert onder trekvogels en wordt overgebracht door muggen.

Waar? Gebieden rond de Middellandse Zee, en mogelijk in haarden in Midden-Europa zoals Hongarije en Bulgarije. Verder in Afrika, West-Azië, Midden-Oosten, Verenigde Staten en Canada.

Symptomen: Koorts, hoofdpijn, spierpijn, huiduitslag en vergrote lymfeklieren. In een enkel geval ontwikkelt zich een ernstige vorm hersen(vlies)-ontsteking.

Vossen- en hondenlintworm

Echinococcus multilocularis. Parasiet bij vos en hond. Onschadelijk voor het dier zelf, maar veroorzaakt bij mensen ernstige orgaanschade.

Waar? Vossenlintworm: Midden-Europa tussen Zwarte Woud en Noord-Italië. Hondenlintworm: Middellandse-Zeegebied.

Symptomen: buikpijn, geelzucht, pijn op de borst, hematurie en/of toevallen.

Gele koorts

Ernstige virusziekte die door muggen wordt overgedragen.

Waar? Bepaalde delen van Afrika en Zuid-Amerika, maar ook in Australië (backpackers) of typische vakantiebestemmingen zoals Portugal.

Symptomen: koorts, geelzucht en bloedingen. Veertig procent van de patiënten overlijdt. Doorgaans worden reizigers hiervoor gevaccineerd.

Malaria

Infectieziekte door malariaparasieten die na een muggenbeet in het lichaam komen. De parasieten vermenigvuldigen zich eerst in de lever en daarna in de rode bloedcellen. Meest voorkomende (en ernstigste) vorm: malaria tropica.

Waar? (Sub)tropen.

Symptomen: Koude rillingen, gevolgd door koorts. Meestal voorafgegaan door een grieperig gevoel.

Met dank aan de Travelclinic Rotterdam.Op www.travelclinic.com vind je informatie over alle (tropische) ziekten, gerangschikt op land. Dit artikel verscheen eerder in Nursing juli/augustus 2011.