Verpleegkundigen hebben meer kans op burn-out

Verpleegkundigen hebben vaak een type-D persoonlijkheid. Mensen met zo’n persoonlijkheid hebben vijf keer meer kans op een burn-out. Dat blijkt uit onderzoek [1] van de Vlaamse Nina Geuens en Erik Franck van het Expertisecentrum Psychisch Welzijn in Patiëntenzorg aan de Karel de Grote-Hogeschool in Antwerpen.

De onderzoekers concluderen dat een neurotische persoonlijkheid, ook wel type-D persoonlijkheid genoemd, vaak voorkomt bij verpleegkundigen. En dat personen met deze persoonlijkheid vijf keer meer kans hebben op een burn-out. Ze vertonen onderdanig gedrag en zijn gericht op tegenwerken. Zo zullen ze zich in een conflict met een arts of collega eerder terugtrekken (onderdanig), niet samen naar een oplossing zoeken (tegenwerken) en dit doen op een niet-dominante manier (onderdanig).

Negatieve emoties

Bij mensen met een type-D persoonlijkheid, de D staat voor distressed, spelen meerdere negatieve emoties. Zo zijn zij vaak zwaarmoedig en terughoudend, piekeren veel en hebben een gebrek aan zelfvertrouwen.

Type persoonlijkheden

Naast de neurotische type-D persoonlijkheid lichtten de onderzoekers nog twee andere persoonlijkheden uit, ieder met haar eigen gedrag en manier van communiceren. Zo benoemen zij de extraverte verpleegkundigen, die eerder dominant gedrag laten zien en gericht zijn op samenwerken. Altruïstische verpleegkundigen vertonen juist onderdanig gedrag met een focus op samenwerken. Het zijn deze twee persoonlijkheidsvormen onder verpleegkundigen die minder burn-outgevoelig zijn. De onderzoekers stellen dat samenwerkingsgericht en minder onderdanig gedrag beschermend lijkt te werken voor burn-out, en dat bij preventie van burn-out onder andere het empoweren van verpleegkundigen belangrijk is.

Methode

De onderzoekers selecteerden willekeurig 28 afdelingen uit twaalf grote ziekenhuizen in de regio Antwerpen en vergeleken persoonlijkheidstypen en interpersoonlijk gedrag, met het ervaren van stress en burn-out. De deelnemers kregen een schriftelijke vragenlijst, bestaande uit een aantal gevalideerde zelfrapportage-instrumenten over persoonlijkheid, interpersoonlijk gedrag, stress en burn-out.

Bronnen:
[1] Geuens N, Franck E. (2013) Burn-out in de hulpverlening: Wat maakt verpleegkundigen zo kwetsbaar? Eindrapport Expertisecentrum Psychisch Welzijn in Patiëntenzorg, Karel de Grote-Hogeschool, Antwerpen.