Kijken in het brein

Dit is een bijdrage van Nursing congressen en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie. 

Als je de hersenen ziet en voelt, valt op hoe zacht en kwetsbaar ze zijn: net pudding, vindt neuropsycholoog Simon Bakker. ‘Het is een wonder dat het zo vaak goed gaat. Maar ook logisch dat het bij een letsel heel erg mis kan gaan.’

Welke valkuil ligt op de loer in het contact met mensen met niet-aangeboren hersenletsel?
‘Om te praten ‘over’ iemand in plaats van tegen iemand. We maken vaak de denkfout dat iemand ons niet begrijpt of we iemand niet kunnen bereiken. Maar dat is niet zo. Sommige mensen laten zelfs in coma bij denkopdrachten wel hersenactiviteit zien. Probeer daarom niet ‘over het hoofd van de patiënt’ met collega’s of familie te overleggen, maar praat ook tegen de patiënt zelf. Leg bijvoorbeeld uit wat je doet. Het kost geen extra tijd en levert veel op.’

Wat helpt om het herstel of de revalidatie makkelijker te maken?
‘Neem de hoop niet weg. Soms krijgt iemand in het ziekenhuis te horen dat lopen nooit meer gaat. Dat werkt demotiverend. Bovendien kunnen we slecht voorspellen hoe ver iemand uiteindelijk komt. Ik ken genoeg voorbeelden van patiënten die nu tóch lopen! Beter is het om inzichtelijk te maken waar iemand nu staat en welke stappen nodig zijn om het doel te bereiken dat iemand voor ogen heeft. Dan kan iemand kijken hoever hij komt. Vergelijk het met willen spelen in het Nederlands Elftal: misschien haal je dat niet, maar ga je door je motivatie wel meer bewegen.’

Waarom vertel je op het podium vaak over de anatomie van de hersenen?
‘Het is handig als je de klachten die mensen hebben, kunt koppelen aan hun hersenletsel. Dan kun je goed uitleggen waarom iemand zich moe voelt, moeite heeft met onthouden of waarom het linkerbeen niet werkt. Maar ook kun je zo gedragsveranderingen als stemmingswisselingen of flirten met iedereen beter verklaren aan een partner. En als je weet waarom iemand bijvoorbeeld snel gaat schelden of slaan, neem je het minder persoonlijk. Dat helpt weer om geduldig te blijven en betere zorg te verlenen.’

Simon Bakker ontmoeten? Hij staat op het podium op de volgende congressen:

• Niet-aangeboren hersenletsel – 26 januari 2022