Prinsjesdag 2018: ‘Extra geld voor ouderenzorg en meer’

Waar legt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in 2019 de prioriteiten? Nursing selecteerde voor verpleegkundigen een aantal punten uit de beleidsagenda van VWS, gepresenteerd op Prinsjesdag.

> Bekijk de volledige begroting van het ministerie van VWS, gepresenteerd op Prinsjesdag
> Bekijk de Miljoenennota 2019, gepresenteerd op Prinsjesdag

Geldzaken

Komend jaar is er 71 miljard euro beschikbaar voor de zorg. Dat is 5 miljard meer dan dit jaar. De uitgaven van VWS stijgen met 7 procent door de stijgende vraag naar goede zorg en personeel, maar ook door het beschikbaar komen van nieuwe behandelingen, medische hulpmiddelen en medicijnen. Ook komt er meer geld beschikbaar voor de ouderenzorg om voldoende tijd, aandacht en goede zorg, thuis of in het verpleeghuis te kunnen bieden. In 2019 gaat het om een bedrag van ruim 1 miljard extra ten opzichte van 2018, waaronder extra investeringen voor het kwaliteitskader verpleeghuiszorg. In totaal loopt de extra investering in de ouderenzorg deze kabinetsperiode op naar jaarlijks ruim 3 miljard euro per jaar vanaf 2021.

Personeelstekort

Het tekort aan medewerkers in de zorg is één van de belangrijkste uitdagingen waar het kabinet voor staat. Daarom wordt de komende tijd vol ingezet op het werven van personeel voor de zorg maar worden ook andere maatregelen genomen om de capaciteit in de zorg beter te benutten. VWS wil het tekort aan personeel in de zorg terugdringen onder meer door mensen te werven en door de capaciteit in de zorg op andere wijze beter te benutten. Dit wordt onder meer gemeten aan de hand van het aantal zij-instromers en herintreders, het ziekteverzuim en de uitbreiding van de contractomvang. Het aantal jongeren dat voor een zorgopleiding kiest stijgt, maar het kabinet wil graag dat nog meer mensen kiezen voor de zorg. Of dat nu leerlingen en studenten, zij-instromers of herintreders zijn.

Onnodige administratie en innovatie

Toch is extra personeel niet de enige oplossing, aldus het ministerie. Het werk moet ook beter en anders georganiseerd worden. Door onnodige administratie weg te nemen en taken beter te verdelen. En door het gebruik van innovaties die de zorg verbeteren en het werk lichter maken. Met het programma Werken in de zorg wordt gewerkt aan deze doelen. Zorg moet van goede kwaliteit zijn. Goed opgeleide mensen zijn daarbij van cruciaal belang. Er is 350 miljoen euro beschikbaar voor het programma dat onder meer wordt besteed aan scholing van (nieuw) personeel, loopbaanbegeleiding en loopbaanoriëntatie. Elke student moet kunnen rekenen op een stageplek en op inspirerend en uitdagend onderwijs dat is toegespitst op de praktijk. Werkgevers en opleidingen maken afspraken om tot meer stageplekken te komen. Voor het huidige personeel staat permanent leren en ontwikkelen centraal. Een belangrijk deel van het scholingsgeld is bestemd voor verpleeghuizen. Maar ook de ambulancezorg is in de afgelopen periode gegroeid en daarmee is de vraag naar geschoold personeel gestegen. Het kabinet heeft hier 10 miljoen euro voor beschikbaar gesteld.

Lichtere functies voor oudere collega’s

Eén van de maatregelen waar we in de regio’s mee aan de slag gaan is een betere inzet van oudere werknemers voor wie het werk fysiek te zwaar wordt. Om uitval te voorkomen moet eerder en creatiever worden nagedacht over lichtere functies. Oudere werknemers kunnen bijvoorbeeld studie- en stagebegeleiding voor nieuwe medewerkers op zich nemen. Daarbij snijdt het mes aan twee kanten: de oudere werknemer kan langer zinvol aan de slag blijven en andere verpleegkundigen en verzorgenden worden ontlast.

Ontregel de zorg

Voor een prettige werkomgeving is het ook nodig dat de hoge werkdruk afneemt. Bijvoorbeeld door minder overbodige administratieve lasten en regeldruk. Registreren is niet per definitie slecht en maakt ook deel uit van het werk van de zorgprofessional. Goed meten leidt immers tot betere zorg. Maar het moet wel proportioneel zijn en een duidelijk doel dienen. Het actieplan Ontregel de zorg, dat in samenwerking met het zorgveld tot stand is gekomen, betekent onder meer dat ziekenhuizen in 2019 het standaard registreren van verpleegkundige routinehandelingen schrappen en er ook daadwerkelijk mee stoppen. Werk wordt ook prettiger door slimmer te werken met behulp van de nieuwste technologieën. Zo zijn er apps waarmee mensen thuis hun bloeddruk kunnen meten zodat zij een te hoge bloeddruk eerder kunnen opmerken. COPD-patiënten kunnen al beeldbellen met de verpleegkundige van de longpoli. Dit scheelt een hoop bezoekjes aan het ziekenhuis en kan het aantal opnames helpen verminderen omdat symptomen eerder kunnen worden herkend. Daar hebben zowel artsen en verpleegkundigen als patiënten en cliënten baat bij.

De zorgval wordt aangepakt

Om de toch al moeilijke overgang naar een verpleeghuis soepel te laten verlopen, wordt de zorgval binnenkort aangepakt. Zo behouden mensen hun recht op goede zorg en ontvangen ze niet ineens minder uren zorg. Dat gebeurt door de overbruggingszorg van zes naar dertien weken te verruimen voor cliënten die op een wachtlijst van een zorginstelling staan. Ook wordt de regeling Extra kosten thuis verruimd waardoor cliënten die nu te weinig zorg ontvangen, 25 procent extra zorg kunnen aanvragen. Zo kunnen mensen langer thuis blijven wonen. Om te bevorderen dat ouderen geschikt wonen, gaan we aan de slag met meer (geclusterde) woonzorgvormen voor ouderen en lokale acties om ervoor te zorgen dat woningen goed passen bij de behoeften van mensen. VWS stelt vanaf 2019 circa 30 miljoen beschikbaar om vernieuwende vormen van huisvesting in gemeenten te stimuleren.