Herstelplan voor de zorg: dit moet er gebeuren volgens V&VN en de medisch specialisten

Om zorgmedewerkers de kans te geven bij te komen van de afgelopen 1,5 jaar én om hen te behouden voor de zorg, ontwikkelden V&VN en de Federatie Medisch Specialisten in opdracht van het ministerie van VWS een Herstelplan voor de zorg.

Het Herstelplan voor de zorg van V&VN en FMS richt zich niet zozeer op de in te halen zorg maar op het herstel en het behoud van de zorgmedewerkers na 1,5 jaar coronacrisis.

Hersteltijd is hard nodig, stellen de 2 beroepsverenigingen. Uit een enquête van V&VN en FMS onder ruim 7000 zorgmedewerkers bleek in juni 2021 dat ruim 60% van hen fysieke en mentale klachten heeft. Ook is het ziekteverzuim sinds de coronacrisis zorgbreed nog harder gestegen dan daarvoor. Tegelijkertijd is er blijvend meer zorgcapaciteit nodig voor covid-zorg, en moeten er nog zo’n 170.000 ingrepen ingehaald worden.

Nodig voor herstel

In hun enquête vroegen de beroepsverenigingen ook wat zorgmedewerkers nodig hebben om te herstellen. Naast rust/vakantie, een betere balans tussen werk en privé en verlaging van de werkdruk, noemden de respondenten ook vaak zeggenschap, andere taken weer kunnen oppakken en ruimte voor scholing en congressen.

Het Herstelplan voor de zorg heeft 4 peilers. Hieronder vind je per peiler een aantal aanbevelingen uit het plan.

1 Herstel monitoren

De beroepsverenigingen willen dat het herstel van zorgmedewerkers periodiek wordt gemeten. Zo wordt duidelijk of herstel optreedt, en welke gerichte interventies nodig zijn.

2 Mentaal en fysiek herstel

Op de korte termijn moeten zorgmedewerkers de ruimte krijgen om voldoende rust of vakantie op te nemen, en geen nieuwe overuren op te bouwen. Het herstelplan adviseert om hiervoor zorgreservisten in te zetten die bijsprongen tijdens de coronacrisis.

V&VN en FMS stellen dat we in deze crisistijd veel kunnen leren van Defensie. Daarom willen ze de ARQ-richtlijn Psychosociale ondersteuning geüniformeerden laten aanpassen voor de zorg. Om zorgpersoneel alles wat hen tijdens de coronacrisis is overkomen een plek te helpen geven, willen de beroepsverenigingen verder een theatervoorstelling laten maken.

Voor herstel is het ook belangrijk om normale activiteiten weer op te pakken, zoals nascholingen, cursussen en congressen.

Ook voorzien de beroepsverenigingen dat er de komende tijd ethische vraagstukken zullen ontstaan door de tekorten aan zorgpersoneel en de grote zorgvraag. Zij vinden daarom dat er ruimte gemaakt moet worden voor ethisch en moreel beraad.

3 Zeggenschap

Om de zorgvraag in de komende jaren aan te kunnen, is zeggenschap voor zorgpersoneel cruciaal, aldus het Herstelplan. ‘Professionele zeggenschap leidt tot betere zorg voor patiënten en draagt bij aan behoud van zorgprofessionals. Het vergroot de motivatie en betrokkenheid bij het werk en leidt zo tot vermindering van de werkdruk.’

4 Investeren in de toekomst

Voor de lange termijn vragen de beroepsverenigingen om investeringen op het gebied van loopbaanperspectief, ontwikkeling, opleidingsmogelijkheden en salaris. Hiervoor verwijzen ze naar het SER-rapport ‘Aan de slag voor de zorg’.

Ook doen ze enkele concrete aanbevelingen, zoals het opstarten van een nationale zorgreserve met mensen die getraind zijn om bij te springen in tijden dat het zorgsysteem extreem belast wordt (zoals bij een griepgolf).

Reactie minister op herstelplan

Minister Hugo de Jonge van VWS stuurde op 3 september het Herstelplan van V&VN en FMS naar de Tweede Kamer. Hij schrijft in de begeleidende kamerbrief: ‘De komende periode ga ik met deze partijen na hoe we werk kunnen maken van het fysieke en mentale herstel van zorgprofessionals. Daarbij is het belangrijk om de aansluiting te zoeken bij wat al wordt gedaan binnen de sector.’