Sta in je recht

De nachtmerrie van elke verpleegkundige: een fatale fout maken. Een jonge verpleegkundige van het Medisch Centrum Rotterdam Zuid spoot onlangs onverdunde kalium in de bloedbaan van een patiënt. De patiënt overleed, de verpleegkundige is ontslagen en het Openbaar Ministerie onderzoekt de zaak. De verpleegkundige kan op verschillende gronden aansprakelijk worden gesteld.

Strafrecht
Dat het OM een onderzoek is gestart betekent dat het strafrecht van toepassing is op de zaak. Dat wil echter niet zeggen dat de verpleegkundige automatisch vervolgd zal worden voor dood door schuld: het OM kan naar aanleiding van haar onderzoek ook besluiten dat zij niet strafrechterlijk vervolgd hoeft te worden. Gezondheidsjurist Peter Simons, verwacht dat er geen strafrechterlijke vervolging zal plaatsvinden. ‘Het is gissen, maar uit ervaring blijkt dat het OM het vaak afdoende vindt dat iemand ontslagen is’, zegt hij.

Tuchtrecht
Waarschijnlijker is het, zo meent Simons, dat de betrokken verpleegkundige voor de tuchtrechter wordt gedaagd. ‘Meestal dient de familie van een gedupeerde patiënt een klacht in, maar soms ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg’, legt Simons uit. Het ziekenhuis zelf, de werkgever, kan ook een tuchtzaak aanspannen. ‘Dat gebeurt echter bijna nooit, omdat dat alleen maar extra werk is voor de werkgever. Die heeft de relatie met de verpleegkundige al verbroken door hem of haar te ontslaan.’

Pas geleden stonden in Amsterdam vier verpleegkundigen voor de tuchtrechter vanwege een fatale medicatiefout. Een patiënt kreeg epiduraal morfine toegediend door de verpleegkundigen, terwijl de anesthesist Naropin en Sufenta had voorgeschreven. De verpleegkundigen maakten diverse fouten op rij en uiteindelijk is de patiënt overleden. Het ziekenhuis ontsloeg de verpleegkundigen en de tuchtrechter berispte hen alle vier. Hoewel de tuchtrechter de mogelijkheid heeft om een verpleegkundige te schrappen uit het BIG-register, gebeurt dit volgens Peter Simons vrijwel nooit.

Simons denkt dat het voor zowel de tuchtrechter als de werkgever vaak afdoende is dat de betrokkene ontslagen is. Meestal gebeurt dat op staande voet. ‘Een werkgever mag dat doen in alle gevallen van ernstige tekortkomingen en verwijtbare gedragingen’, zegt Simons. ‘Of dat in Rotterdam ook is gebeurd is niet duidelijk, maar ik vermoed het wel. Waarschijnlijk is er tegelijkertijd een ontslagprocedure via het CWI gestart.’

Arbeidsrecht
Dat heeft volgens hem voordelen voor de werkgever: ontslag op staande voet kan nog worden aangevochten bij de kantonrechter, met als resultaat een schadevergoeding voor de ontslagen verpleegkundige. ‘Door ook gewichtige redenen als ontslagmotief aan te geven bij het CWI, verkleint de werkgever het risico op een dergelijke afloop’, aldus Simons. De invloed van het arbeidsrecht is in het geval van de Rotterdamse verpleegkundige niet zo groot, verwacht Simons. ‘Het ontslag is al geschied en de relatie met de werkgever is al verstoord’, zegt hij. ‘Ik denk dat het een tuchtzaak wordt en dat het daarbij blijft. Maar ik kan me indenken dat de verpleegkundige een hele onzekere en onplezierige tijd tegemoet gaat.’

Tekst: Brenda Kluijver – Redactie Nursing
Met dank aan: Peter Simons, jurist

Test je kennis hierover in de actuele Nursing Kenniskwis