Wat moet je weten over het beroepsgeheim?

Wat houdt het beroepsgeheim in?

‘Het beroepsgeheim bestaat al heel lang en de basisregel is heel simpel: je zwijgt over wat je over en van de zorgvrager en zijn omgeving te weten bent gekomen tijdens de uitoefening van je beroep. Informatie doorgeven aan derden mag niet. Het belang van die basisregel is zo groot dat je kunt spreken van ‘zwijgplicht’. Die zwijgplicht geldt in principe tegenover iedereen, dus ook bij familie, vrienden en kennissen van de patiënt. Je mag niet zomaar aannemen dat je de informatie kan delen met naasten.  In principe moet de patiënt daar toestemming voor geven.’

Nieuw: handreiking beroepsgeheim verpleegkundigen en verzorgenden

Nieuwsgierig naar de inhoud van de handreiking? Bekijk ‘m hier >>>

Waarom is er een handreiking gemaakt?

‘Het beroepsgeheim bestaat al heel lang, ook de basisregels staan min of meer vast. Dus aan de inhoud van het beroepsgeheim is niets veranderd. Nieuw is dat we het nu voor verpleegkundigen en verzorgenden op papier hebben gezet. In de praktijk is het soms best lastig: wat mag je wel zeggen en wat niet. Daarbij merken we dat het beroepsgeheim onder druk staat. Steeds vaker zijn er andere partijen die informatie willen hebben. Denk aan politie en justitie die soms van hulpverleners verwachten dat ze met informatie naar buiten komen. Dan is het gewoon heel lastig om te bepalen wat je als verpleegkundige of verzorgende wel en niet mag zeggen. Maar ook in heel eenvoudige situaties: stel je verpleegt cliënt A die in een flat woont. Haar buurvrouw is ook bij jou in de zorg en als je bij haar bent vraagt ze hoe het met cliënt A is. De vraag is heel logisch, maar als verpleegkundige mag je niet vertellen over mevrouw A. De handreiking biedt veel casuïstiek en voorbeelden ter verduidelijking van het beroepsgeheim.’

Waarom is het beroepsgeheim belangrijk?

‘Allereerst gaat het om het beschermen van een vertrouwensrelatie die jij hebt met de patiënt. Zonder die vertrouwensrelatie is goede zorgverlening niet mogelijk.  De patiënt moet jou vertrouwen, zich veilig voelen en alle informatie geven die nodig is om hem te kunnen helpen. Dat kan alleen maar als de patiënt erop kan vertrouwen dat de informatie omtrent zijn zorg geheim blijft. Daarnaast kent het beroepsgeheim een maatschappelijk belang, namelijk de bescherming van de toegankelijkheid van de zorg. Op het moment dat een patiënt er niet op kan vertrouwen dat zijn informatie geheim blijft, kan dat ertoe leiden dat hij later hulp zoekt. Dat kan weer gevolgen hebben voor de eigen gezondheid en die van anderen. Bijvoorbeeld als een patiënt een infectie heeft en daar anderen mee besmet.’

Naast de algemene handreiking over het beroepsgeheim hebben V&VN en NU’91 ook nog een handreiking gemaakt over het beroepsgeheim in contact met politie en justitie.