Ic-verpleegkundige Ronald Kremer van Artsen zonder Grenzen werkte in 2014 tijdens de grote ebola-uitbraak in Sierra Leone en deelt zijn tips om op de been te blijven in de corona-crisis.
Verplegen onder extreme omstandigheden
‘Werken onder erbarmelijke omstandigheden leer je snel; je moet wel. Ik kwam tijdens de piek van de ebola-uitbraak in het eerste ebolacentrum van Sierra Leone te werken; het aantal gevallen explodeerde naar honderden per dag.’
Hadden we plek voor nieuwe patiënten, dan kwam er een ambulance met tien verdachte gevallen waarvan er onderweg soms al een paar waren waren overleden. Diensten van zes uur in de ochtend tot laat in de avond, met 35 graden in hele dikke beschermende kleding, soms twaalf overleden patiënten op een dag. Het was echt extreem.’
Beschermende kleding
Om het fysiek vol te houden, mocht Kremer niet langer dan anderhalf uur achtereen in zijn beschermende kleding werken. ‘Daarna moest het uit en was het een kwestie van verplicht afkoelen en veel drinken’, vertelt hij. ‘Vervolgens ging het weer anderhalf uur aan.’
‘Ik weet dat veel verpleegkundigen nu sessies van zo’n vier uur in een pak draaien, dat is zelfs in een koel Nederlands ziekenhuis echt lang. Zorg dus dat je genoeg drinkt tussendoor, zorg extra goed voor jezelf nu. En besef ook: die pakken scheppen afstand, zowel tussen jou en de patiënt als tussen jou en je collega. Dat doet wat met je, dat is niet gek.’
Nuchter blijven
Om mentaal gezond te blijven, raadt Kremer aan om dicht bij jezelf te blijven. ‘Ben je verdrietig? Stop dat niet weg. Angstig? Dat mag. Er komt vanzelf een moment dat je bang wordt; ik dacht eerst zelf dat ik gewoon veilig was als ik me maar aan de richtlijnen hield. Totdat de eerste collega’s op andere locaties ziek werden en soms zelfs stierven. Of toen ik de eerste keer moest bloedprikken bij een ebola-patiënt: het besef sloeg in dat ik weleens een ziekte kon oplopen met een mortaliteit van zestig procent.’
‘Nuchter proberen te blijven hielp me het meest: het werk moet gebeuren en dat doe ik zo veilig mogelijk. Dit is waarvoor ik ben opgeleid, dit hoort bij mijn werk, ik heb ervaring met emotionele en onmenselijke situaties in mijn vakgebied. Kortom: ik kan dit. Vertel jezelf dat.’
Neem de dag door
Steun zoeken bij je collega’s is volgens Kremer enorm belangrijk om er samen vitaal doorheen te komen. ‘Je collega weet precies hoe het is; probeer maar eens aan je naaste uit te leggen waar jij nu op je werk mee te maken hebt, hoe je je voelt. Dat is onmogelijk. Neem na de dienst even de tijd om samen of met een collega de dag door te nemen; het samen doen maakt het draaglijk.’
Vier de successen
‘Vier ook met elkaar de successen, hoe klein die ook zijn. Die ene patiënt die van de ic naar de verpleegafdeling gaat, of gewoon een dag waarin de teamsfeer prettig was of het aantal opnames een keer lager dan anders. Vertrouw er ook op dat er een soort routine in deze nieuwe situatie zal komen, dat geeft een beetje rust.’
Ronald Kremer is momenteel gezondheidsadviseur voor Artsen zonder Grenzen voor Congo en Myanmar (vanuit Nederland).
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account