Roze 50+ Nederland en Vilans ontwikkelden een toolkit om verpleeg- en verzorgingshuizen homovriendelijker te maken. Ook voor de thuiszorg en ziekenhuizen zijn er tips.
Zorginstellingen kunnen de toolkit gebruiken als blauwdruk voor homovriendelijke zorg. Voor directie en werkers binnen zorginstellingen biedt het concrete instrumenten voor een homovriendelijke cultuur, zorg, bejegening, beleid en ondersteuning van ouderen die homoseksueel, lesbisch, biseksueel of transgender zijn.
Roze ouderen thuis en in het ziekenhuis
Uit onderzoek blijkt dat veel roze ouderen weer de kast in gaan als ze in een zorginstelling gaan wonen. Reden hiervoor is de ‘ouderwetse instelling’ van medebewoners, maar ook verpleegkundigen en verzorgenden in de zorgcentra die zich homo-onvriendelijk opstellen. Zo’n 8 procent van de bevolking is homoseksueel, lesbisch, biseksueel of transgender. ‘Je kunt dus aannemen dat in iedere zorginstelling ‘roze’ cliënten en patiënten zijn, óók in de ziekenhuizen en de thuiszorginstellingen,’ aldus Herman Boers, programmamedewerker en trainer seksuele diversiteit bij Vilans. Hij is nauw betrokken bij het project roze ouderen. ‘Toch is er wel een verschil tussen de intramurale en extramurale zorg. In het ziekenhuis is de patiënt meestal maar kort, en doet het er minder toe of hij misschien homoseksueel is. In de thuiszorg is een cliënt in zijn eigen omgeving, en heeft hij geen last van discriminerende mede-bewoners en medewerkers.’
Uit de kast
Toch is het nooit weg om je ook als verpleegkundige in het ziekenhuis of de thuiszorg, bewust te zijn van het feit dat je patiënt homoseksueel kán zijn. Misschien kun je een cliënt zelfs helpen uit de kast te komen. Boers: ‘Je denkt misschien dat het geen nut meer heeft voor een tachtigplusser om uit de kast te komen, maar daar kun je je lelijk in vergissen. Sommige ouderen dragen hun leven lang hun geheim als een last met zich mee, hebben in een tijd geleefd waarin er een taboe rustte op homoseksualiteit. Het kan enorm opluchten en een rust geven als ze dit geheim niet mee hun graf in hoeven nemen. Om ze helpen uit de kast te komen, kun je als verpleegkundige of verzorgende bijvoorbeeld vragen naar belangrijke personen in zijn of haar leven.’
Tips voor verpleegkundigen
Boers en zijn collega’s stelden een aantal tips samen voor homo-vriendelijke zorg. Boers: ‘Roze cliënten voelen zich niet per se welkom door géén onderscheid te maken. Juist in de zorg is het ondersteunen van iemands identiteit, eigenheid en zelfgevoel belangrijk. Vermijd verder stereotypering. ‘Ga er niet vanuit dat je ‘het’ kunt zien of merken: niet alle homomannen gedragen zich vrouwelijk, niet alle lesbische vrouwen dragen tuinbroeken en veel roze ouderen zijn of waren getrouwd en hebben kinderen en kleinkinderen,’ aldus Boers. Voer je een opnamegesprek of een intake? Vraag altijd op neutrale wijze naar iemands relatie of partner. Dus niet ‘Bent u getrouwd (geweest)?’ of: ‘Hebt u nog een vrouw’, maar ‘Wie is/was uw partner?’ of ‘Wie is/was de belangrijkste persoon in uw leven?’ Boers: ‘Zo geef je een patiënt de ruimte om bijvoorbeeld te vertellen dat ze een partner van hetzelfde geslacht hebben. Ouderen durven minder gemakkelijk over hun geaardheid te praten als je er automatisch van uit gaat dat ze hetero zijn.’
Verder is het belangrijk informatie over geaardheid vertrouwelijk te behandelen. Boers: ‘Sommige roze ouderen zien hun geaardheid als een privézaak. Ga daarom discreet en respectvol om met informatie. Niet alles hoeft in een verpleegplan te staan, je zet er ook niet in of iemand hetero is.’ Blijf verder alert op wat er tussen patiënten speelt. Sluit die ene patiënt de ander buiten omdat hij/zij homoseksueel is? Bespreek dit dan in het team. Vaak is een patiënt aanspreken op zijn/haar homo-onvriendelijke gedrag voldoende om het te stoppen.
Klik hier voor meer info over de cursus
Klik hier voor de toolkit
Vilans / Nursing
Door: redactie Nursing, Nienke Berends
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account