Enerzijds zijn we trots op ons vak. Anderzijds voelen we schaamte voor sommige dingen die we doen. Billen wassen bijvoorbeeld. Daar praten we liever niet over. ‘We doen immers zoveel meer’. Levens redden, dat soort dingen. Maar we wassen dus ook billen. En daar gaan we het vandaag over hebben.
Wat er zo erg is aan billen wassen? Eigenlijk vrij weinig. Ik heb zeker duizend billen gewassen tijdens mijn verpleegkundige carrière. Pasgeboren billen, stervende billen, en alles wat daar tussenin zit. En ik ben daar geen slechter mens van geworden.
Het probleem zit hem natuurlijk niet zozeer in de handeling. Het is meer hoe er door ‘de mensen’ naar gekeken wordt. Als samenleving associëren we het wassen van billen met een lage status. ‘Het is lief dat je de billen van oma wast, maar als je een beetje slimmer was geweest had je iets anders gedaan.’ Mensen zeggen het niet, maar ze denken het wel.
Dergelijke ideeën leiden tot een stigma. Alsof het wassen van billen je geloofwaardigheid aantast, bij alles wat je doet. Je hebt net oma netjes naar de wc geholpen, en keurig haar billen afgeveegd. Daarna ga je met haar dochter in gesprek over de voortgang van de behandeling. Ze luistert half en wil toch echt even met de arts praten. Die vertelt vervolgens hetzelfde. Met dit verschil dat ze arts is. En oma niet zojuist naar het toilet heeft geholpen.
Het wassen van billen, en de status die daarmee samenhangt, werkt door in allerlei situaties die verder niets met het billen wassen van doen hebben. Dat verpleegkundigen zo weinig te zeggen hebben in ziekenhuizen? Het komt heus niet alleen doordat we billen wassen. Maar het speelt wel mee. Het maakt dat bestuurders en managers ons minder serieus nemen. Én billen wassen, én meebeslissen over strategie? Dat vinden mensen met een stropdas een heel ingewikkelde combinatie.
Wat erger is: wij weten zelf heel goed dat het wassen van billen niet echt lekker is voor ons maatschappelijk aanzien. En dat maakt ons diep onzeker. Alsof we onszelf minder serieus nemen. Daarom wijzen we mensen er continu op dat we zoveel meer zijn, dat we infusen prikken en levens redden. Met andere woorden: ‘We zijn echt niet dom hoor!’ Alsof we onszelf willen overtuigen. En daarom lopen sommige senior verpleegkundigen en teamleiders in burgerkleding. Zo ziet iedereen dat zij in ieder geval geen billen meer wassen.
We gaan de samenleving niet veranderen. Over twintig jaar staat billen wassen nog steeds in laag aanzien, al gaan we op onze kop staan. Maar we kunnen wel met onszelf aan de slag. Dat we accepteren dat het zo is. Dat we erover praten met elkaar, de schaamte van ons afschudden, zelfvertrouwen krijgen. Dat hebben we namelijk wel zelf in de hand. En dat we vervolgens proactief de beslissers in het ziekenhuis tegemoet treden met onze ideeën over hoe je goede zorg organiseert. Want al wassen we honderd billen op een dag, daar zijn we slim genoeg voor.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account