Geen percentages meer, maar eenheden in mmol/mol. Begin deze maand kent de HbA1c-waarde, die het gemiddelde van glucosewaarden van de laatste drie maanden weergeeft, een nieuwe eenheid. Wij zetten vijf praktische vragen en antwoorden over de nieuwe HbA1c voor je op een rij.
1. Wat is ook alweer de HbA1c-waarde?
De definitie van de HbA1c-waarde blijft ongewijzigd. HbA1c is de afkorting voor geglyceerd hemoglobine en geeft de ‘versuikering’ van het bloed aan. Hemoglobine bindt glucose aan zich; hoe hoger de bloedsuikerwaarde, hoe hoger het HbA1c. Omdat de gemiddelde rode bloedcel zo’n drie maanden leeft, zegt de HbA1c-waarde iets over het gemiddelde van de bloedsuikerwaarden in drie maanden.
De waarde is belangrijk omdat een te hoog HbA1c een grotere kans geeft op gezondheidsproblemen, zoals vasculaire schade. Dit geldt zowel bij diabetes type 1 als type 2. 1 Het is dan ook goed om bij diabetici regelmatig de HbA1c-waarde met behulp van een bloedtest te bepalen; zo kan de diabetesbehandeling eventueel tijdig worden aangepast. Richtlijnen raden aan om iedere drie tot zes maanden het HbA1c te laten bepalen.
2. Wat verandert er precies?
Tot nu toe schreven we de waarde als percentage; zo ligt bijvoorbeeld het gemiddelde HbA1c van een volwassene met diabetes rond de zeven procent. Vanaf 6 april 2010 zijn de percentages overboord en is de nieuwe eenheid: mmol/mol. Er is dus alleen een verandering in getallen. Was het HbA1c van een volwassene met diabetes bijvoorbeeld eerst zeven procent, vanaf nu is dat 53 mmol/mol. Daalt de waarde met bijvoorbeeld één procent, dan drukken we die daling vanaf nu uit in elf mmol/mol. Bij vraag 4 vind je de exacte rekenformule.
3. Waarom deze aanpassing?
De reden voor het veranderen van de HbA1c-waarde is simpel: gelijkheid scheppen tussen verschillende landen. Tot nu toe waren er drie verschillende eenheden in gebruik over de hele wereld. In Nederland spraken we zoals gezegd in percentages, andere landen noteerden de waarden als mmol glucose en weer andere werkten al met mmol/mol. Voor meer internationale duidelijkheid heeft de International Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (IFCC) deze nieuwe, universele standaard ontwikkeld. Dit moet ook de patiëntveiligheid ten goede komen. In Nederland is een stuurgroep verantwoordelijk voor de introductie van de nieuwe waarde. De stuurgroep bestaat uit een aantal diabetesverenigingen, waaronder de EADV, Diabetesvereniging Nederland en de Nederlandse Internisten Vereeniging.
4. Hoe bereken ik de nieuwe waarde?
Om het voor iedereen zo gemakkelijk mogelijk te houden, noteert het lab de HbA1c-waarden tot januari 2011 in percentages én in mmol/mol. Zo kun je rustig wennen aan de nieuwe getallen. Een eenvoudige manier om zelf de getallen om te zetten van procent tot mmol/mol of andersom, is de rekenhulp op www.nieuwediabeteswaarde.nl. 2 Via deze site van de Nederlandse Diabetes Federatie is ook een draaischijf te bestellen, waarmee je de oude met de nieuwe waarde in een oogopslag kunt vergelijken.
Voor wie zelf aan het rekenen wil slaan, is dit de rekenformule:
Van percentage (oude HbA1c) naar mmol/mol (nieuwe HbA1c): 10,93 x oude waarde – 23,5 = nieuwe HbA1c
Van mmol/mol naar percentage: 0,00915 x nieuwe waarde + 2,15 procent = oude HbA1c
5. Wat moet mijn patiënt weten over deze nieuwe waarde?
Voor patiënten kan er onduidelijkheid ontstaan door de vernieuwde eenheid. Benadruk zo nodig nog eens dat de HbA1c-waarde niet hetzelfde is als de glucosewaarde en dat er aan de bloedglucosewaarde zelf niets veranderd. Ook de manier waarop de HbA1c-waarde wordt gemeten, blijft onveranderd. De patiënt zal er dan ook niet veel van merken, behalve dat hij andere getallen op papier ziet staan.
Noten:
1. Nederlandse Diabetes Federatie, www.nieuwediabeteswaarde.nl > Zorgverleners > Wat is HbA1c?
2. idem.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account