Blog Renée: 'Tranen van empathie, mag dat?'

Ben ik een huilebalk? Misschien wel. Bij een beetje slechte romantische comedy kan ik het al niet laten een traantje weg te pinken. Wanneer een vriendin van mij overstuur is heb ik moeite om mijn eigen tranen te bedwingen en als ik me rot voel vind ik het heerlijk om even lekker een potje te janken. Vrouwendingetje misschien?

Ad Vingerhoets, hoogleraar en wetenschapper op het gebied van emoties en huilen heeft er een boek over geschreven: ‘Tranen. Waarom mensen huilen.’ Hieruit blijkt dat één van de functies van huilen is dat het empathie opwerkt bij de ander.  Stel je voor: je hebt hulp nodig van iemand, in wat voor zin dan ook, dan maak je meer kans dat iemand je helpt, wanneer je even  flink wat tranen laat rollen. Huilen wekt namelijk de empathie op bij de ander. Die ander vindt jou dan ‘zielig’ en zal meer voor je doen om je te ondersteunen. Het gaat onbewust, maar het schijnt zo te werken. Interessant!

Eén van de goede eigenschappen van een verpleegkundige is dat zij empathie heeft voor haar patiënt, oprecht is en niet oordeelt over diens situatie. De patiënt is hier de kwetsbare partij, de verpleegkundige de hulpverlener.

Huilen in Nursing

Professor Ad Vingerhoets gaat in het magazine van Nursing september in op de resultaten van een grootscheeps onderzoek naar de mening van verpleegkundigen en artsen over huilen op het werk. Het verschijnt op 3 september. Geen abonnement? Hier kun je je aanmelden >>>

Maar wat nou als een casus je zo aangaat, dat je tijdens een slechtnieuwsgesprek, of tijdens je dienst merkt dat je toch je best moet doen om die prikkende ogen onder controle te houden? Het kan best voorkomen dat iets je emotioneert of je ontroerd raakt. Ik heb het zelf nog nooit gehad, maar het komt voor. Ik vraag me af: is het oké om mee te huilen? Mag je jouw emoties laten zien? Of zit een patiënt of diens familie daar helemaal niet op te wachten. Want… jouw tranen lokken volgens Vingerhoets uit dat de andere partij (de patiënt) empathie voor jóu zal hebben en onbewust ben jij ineens degene die om hulp en empathie vraagt. Natuurlijk zit er verschil tussen een fikse huilbui en een paar ogen die vochtig worden. Maar wat heeft de patiënt hieraan?

Aan de andere kant heb ik ook een verhaal gehoord van iemand die naaste familie was van een stervende patiënt juist veel steun voelde bij een verpleegkundige die een traantje moest laten. Ze voelde zich begrepen en gesteund door de oprechte emoties van deze verpleegkundige, die ook maar een mens was.  Daar kan ik me ook iets bij voorstellen.

Ik ben benieuwd hoe ik hier in de toekomst mee om zal gaan. Ik denk persoonlijk dat het moet kunnen om ontroerd te raken door een bepaalde situatie. En dat hoef je niet altijd te verbergen. Maar ik denk ook dat het meer gepast is om op dit soort momenten je even terug te trekken en moeilijke situaties met de collega’s te bespreken.