Implementeren kun je leren

TvZ besteedt in haar meest recente uitgave (nummer 3, 2012) uitgebreid aandacht aan het implementeren van zorgvernieuwingen. Onder meer aandacht voor de bepalende factoren bij het succesvol invoeren van een vernieuwing. Hieronder een verkorte weergave:

Kenmerken van de innovatie

Hoe complex is de innovatie? Moet deze nog aangepast worden aan de omstandigheden op de werkvloer? Een pijnmetingsschaal introduceren bij verzorgenden in een verpleeghuis vereist een andere aanpak dan een disease management programma voor chronisch zieken met meerdere aandoeningen, waarbij zowel de eerste als de tweede lijn betrokken zijn.

De professionals
Verpleegkundigen hebben niet alleen behoefte aan kennis over bijvoorbeeld een nieuwe richtlijn. Zij zijn vooral gediend met aandacht voor het nut en de noodzaak ervan. Van belang is dat de innovatie een probleem oplost.

De sociale context
Het team, de leidinggevenden en andere invloedrijke professionals (artsen) betekenen veel bij het invoeren van een innovatie. Wanneer invloedrijke professionals met de innovatie instemmen is de kans groter dat deze ook werkelijk geïmplementeerd wordt. De leidinggevende moet verpleegkundigen stimuleren om hun verantwoordelijkheid te nemen bij het verbeteren van de zorg.

De patiënt
Ook de patiënt heeft invloed op het succes van een nieuwe werkwijze. Deze moet afgestemd zijn op de behoeften en kenmerken van de individuele patiënt, zoals kennis, gedrag, normen, waarden en therapietrouw. Zo zal niet iedere oudere kunnen of willen werken met beeldschermcommunicatie, zeker niet wanneer hij of zij gewend is aan een telefooncirkel die ook voldoet.

De organisatie
Stimulerend voor een innovatief klimaat zijn ondermeer: een hoge mate van professionalisering van de medewerkers, beslissingen laag in de organisatie, goede communicatie, grote betrokkenheid van de medewerkers en een instelling die zich opstelt als ‘lerende organisatie’.

Maatschappelijke factoren

Denk aan de financiering van de verschillende zorgcomponenten en honoreringssystemen. In Nederland komen de voordelen van innovaties soms terecht bij een andere partij. Bijvoorbeeld: een patiënt die vóór zijn heupoperatie oefeningen doet heeft een kortere ziekenhuisopname nodig. De eerste lijn maakt hierbij de kosten en de tweede lijn (ziekenhuis) profiteert daarvan.

 (bron: Adriaansen, M., Achterberg, T. van (2012). Van implementeren naar leren. TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 121, 3, 12-15)

Nog meer tips en achtergronden bij implementeren en voorbeelden uit de praktijk kunt u vinden in TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen nr 3, 2012. Dit nummer verschijnt 15 juni.