‘Laat de computer voor je werken’

1. Wat merken verpleegkundigen van automatisering in jullie ziekenhuis?

‘Verpleegkundigen hebben via het EPD inzage in wat ze registreren en kunnen op elk gewenst moment de actuele stand van zaken op de afdeling (en in het hele ziekenhuis) voor bijvoorbeeld pijn- en ondervoedingsscores zien. Dat maakt dat verpleegkundigen zelf veel dichter op de verbetering kunnen zitten en daar zelf direct invloed op kunnen hebben. Dat voedt de motivatie om goed te registreren en gaat veel verder dan het invullen van lijstjes. Dat oeverloos invullen van lijstjes zonder terugkoppeling is ook vaak wat tot frustratie leidt bij verpleegkundigen. Bijvoorbeeld de veiligheidsthema’s van VMS die in allerlei checklisten zijn verwerkt in de computer. Verpleegkundigen vullen die tot in den treure in… en dan? Dat wordt ergens in het ziekenhuis verwerkt en doorgestuurd en uiteindelijk lezen we het terug in ranglijstjes in de krant. Daar heb je als verpleegkundige niks aan. Maar stel dat je werkt met een systeem dat die scores bij elkaar brengt, een dataset levert en terugkoppelt naar de afdeling. Dat verpleegkundigen zien wat de zorg die zij geven oplevert en waar eventuele verbetering nodig is.’

‘Werken met Epic was even wennen’

Het Radboud UMC is niet het eerste ziekenhuis dat werkt met Epic. In 2008 implementeerde het Spaarne ziekenhuis in Hoofddorp als eerste Europese ziekenhuis het systeem. Lees meer >>>

2. Verpleegkundigen worden niet altijd gezien als early adapters als het gaat om ICT-vernieuwingen. Hoe komt dit?

‘Ik ben niet van mening dat verpleegkundigen moeilijk te bewegen zijn wat betreft ict. Het onderwerp ligt misschien niet van nature in de interessesfeer van verpleegkundigen. Maar dat komt vooral omdat vaak onvoldoende wordt verduidelijkt hoe een ict-vernieuwing (zoals een EPD) gaat bijdragen aan de verbetering van je werkproces en, nog belangrijker, aan verbetering van de kwaliteit en de veiligheid van patiëntenzorg. En zeg nou eerlijk, wie wordt er nu blij van een nieuw softwaresysteem. Ik niet.

Daarbij is ook vaak het verschil tussen digitalisering en automatisering niet duidelijk. Digitalisering is bijvoorbeeld een tekstverwerkingsprogramma als Word, automatisering gaat veel verder. Dat gaat over algoritmen, over actie en reactie. Dus als de verpleegkundige in ons EPD de bloeddruk registreert, ziet de arts dat direct en kan daar op anticiperen. Dat scheelt oeverloos telefoneren tussen arts en verpleegkundige. Door automatisering sla je een brug naar de patiënt omdat je direct meer inzicht hebt in de data van een patiënt. Als je dat fenomeen aan verpleegkundigen goed uitlegt, dan weet ik zeker dat de voordelen van automatisering voor zich gaan spreken.’

Verpleegkundigen herkennen kritiek Epic niet

Verpleegkundigen in het Radboudumc in Nijmegen herkennen zich niet in de kritische geluiden over de moeizame invoering van het nieuwe elektronisch patiëntendossier Epic. Lees meer >>>

3. Vind jij dat het verpleegkundig vak is veranderd: minder zorg aan het bed van de patiënt, meer met de computer?

‘Nee, dat vind ik zeker niet. Het verpleegkundig vak is nog steeds zorgen voor je patiënt. Communicatie is nog altijd de basis van ons beroep. De computer is een meer prominente rol gaan spelen als hulpmiddel voor verpleegkundigen om zorg te registreren. De computer vervangt papier en kan bijdragen aan een vermindering van de administratielast, maar de essentie van de zorg is niet veranderd. Het leren gebruiken van een systeem als Epic kost tijd en dat zorgt soms voor frustratie. Maar na een gewenningstijd keert de balans in het werk terug, waarbij de tijd voor direct contact met de patiënt zeker niet afneemt. De computer is een middel, geen doel. Maar ik weet dat sommige verpleegkundigen het anders ervaren. Wat ik dan altijd zeg: in de tijd van papieren dossiers waren er ook verpleegkundigen die vonden dat ze de hele tijd maar verslag moesten doen en te weinig met de patiënt zelf bezig waren. Wees niet bang dat je alleen maar naar het scherm zit te staren. Laat de patiënt meekijken, zodat er nog steeds patiëntencontact is. Laat de pc voor je werken.’

Lees het hele interview

Meer lezen van het interview met Jacqueline de Leeuw? Lees het artikel in Nursing. Abonnees kunnen direct naar het digitale magazine.