Niet verder vertellen

Het is ons met de paplepel ingegoten; de zorgvrager mag vertrouwen op het beroepsgeheim van de zorgverlener. Dus alles wat je als beroepsbeoefenaar te weten komt, moet je voor je houden. Ja, je mag er wel met medebehandelaars over praten, maar als daarbij grenzen worden aangegeven, dan heb je die te respecteren. Lijkt simpel, toch?!

Nou, was dat maar zo! Op de bijscholing die ik onlangs als vakbondsconsulent kreeg, werd me het begrip subsidiariteit voorgehouden. Subsidiewatte?!

Nou wist ik wel dat je niet altijd je mond mag houden, maar van dit juridisch principe had ik nog niet gehoord. Het komt er in feite op neer dat de verpleegkundige/verzorgende zich de vraag moet stellen of in voorkomende gevallen het beroepsgeheim wel kan worden geschonden.

Een voorbeeld: een cliënt vertelt jou dat zij er helemaal klaar mee is, en dat zij een pistool heeft gekocht om haar ex-vriend, die haar stelselmatig mishandelde, te vermoorden. Je mag daar toch het vertrouwelijk karakter van begrijpen, toch?!  Dus, mondje dicht, tegen niemand wat zeggen!

Maar, is het mogelijk dat de veiligheid van het slachtoffer op minder ingrijpende wijze kan worden beschermd dan door de politie in te lichten? Dat is dus wat jij je moet afvragen. Is dat niet zo, dan is het toegestaan je beroepsgeheim te doorbreken. Dit omdat je een acute en levensbedreigende situatie voor personen kan opheffen.

Er is een gigantisch grijs gebied te bedenken in ons werk, waar subsidiariteit niet altijd op gaat.
Bedenk dat je in voorkomende gevallen altijd contact op kan nemen met het juridisch loket van je vakbond om advies in te winnen.

Daarnaast is er ook nog altijd de mogelijkheid om anoniem te melden bij de politie, als je het niet weet. Weet wel, dat je dan voor je eigen geweten nog wel het een en ander te overdenken hebt.

Een tip: de artsenorganisatie KNMG heeft recent een handreiking beroepsgeheim en politie/justitie gepubliceerd. Vervang daarin het woord arts door verpleegkundige/verzorgende en je komt al een heel eind!

En hoe zit het dan met de privacy? Tja, is daar nog wel sprake van in het digitale tijdperk, waar je gegevens in honderden databases zijn opgeslagen? Stel, je wilt niet dat bekend wordt dat je in een ziekenhuis bent opgenomen. Als er iemand zich meldt bij de balie van het ziekenhuis met de vraag op welke kamer jij ligt, dan word je keurig doorverwezen…. Daarom willen verpleegkundigen het liefst niet in hun eigen ziekenhuis worden opgenomen, toch?!

Of, als je telefonisch een arts vraagt om gegevens voor je dossier, dan worden die gefaxt of via de e-mail verzonden zonder controle of je die gegevens ook echt wel nodig hebt.

Nee, het beroepsgeheim, dat staat nog redelijk overeind. Maar de privacy, dat kun je wel schudden, vrees ik. Kijk maar naar de manier waarop er wordt omgegaan met de medische gegevens van werknemers die zich ziek melden.