Protocollenmappen, afdelingsafspraken, en specifieke richtlijnen uitgeprint en wel in bakjes op de verpleegpost. Handig, liggen klaar voor gebruik en zijn (meestal) makkelijk te vinden. Ze zijn gemaakt of uitgeprint door iemand die er toevallig een keer tijd voor had. Of er is, in een gunstig geval, één collega verantwoordelijk voor het updaten van de afdelingsprotocollen. Er wordt veel tijd gestoken in het aanleggen van dit soort mappen en documenten, maar de actualiteit is moeilijk bij te houden.

De JCI (de internationale accreditatie-organisatie waar het UMC Utrecht zich begin 2013 door gaat laten ‘meten’) vraagt zich af hoe een zorginstelling bewaakt dat alle medewerkers werken volgens dezelfde (actuele) richtlijnen, methodes en technieken. JCI schrijft niet voor hoe een zorginstelling dit moet doen, maar wel dat het gebeurt. Hoe weet ik als hulpverlener wat de voorbereiding voor een bepaald onderzoek is? Middels het protocol.

Hoe weet ik als verpleegkundige dat de afdeling waar ik de patiënt naar overdraag verder gaat met de behandeling zoals die is ingezet? Door dat ik het Zorgpad volg voor deze specifieke aandoening. Maar nog belangrijker: krijgt de patiënt in iedere situatie de meest effectieve en adequate zorg? Ja, doordat alle medewerkers van de instelling werken volgens de meest recente richtlijnen op basis van onderzoek of best practices. Want daar gaat het natuurlijk om. De patiënt krijgt de beste zorg voor zijn situatie.

In een complexe omgeving waarin juist níet alles gestandaardiseerd kan worden, is het noodzakelijk om voor de zaken waarvoor dat wél kan, een uniforme werkwijze af te spreken. Dat geldt voor verpleegkundige protocollen, maar ook voor medische richtlijnen, technische afspraken en de ondersteunende diensten.

Tijdens de training door een van de JCI-consultants spraken we over dit onderwerp. Veel gehoorde kritiek op alles wat met accreditatie en protocollair werken te maken heeft, is dat het vooral veel bureaucratie oplevert en een berg papierwerk is. De consultant kon ook niet ontkennen dat het veel vraagt van de medewerkers, maar zei daarbij ook direct dat het vooral veel oplevert: ‘Een protocol schrijf je niet om het schrijven, maar gebruik je als communicatiemiddel binnen een klein deel van een groot en ingewikkeld proces.’

Dit klonk een beetje als open deur, maar het zinnetje werkte door en ik kijk nu met andere ogen naar de stapels informatie en documenten in bakjes, laatjes en op het intranet. Patiëntenzorg die op onze afdeling gesneden koek is, is voor collega’s van andere afdelingen nieuw en daardoor lastig. Tel daarbij op dat zowel artsen als verpleegkundigen in opleiding geregeld wisselen van afdeling en daardoor van werkwijze.

Hoe kunnen alle 10.000 medewerkers van het UMC Utrecht alle regeltjes en afspraken kennen? Niet natuurlijk. Gelukkig ligt er al veel vast, zij het in mappen en op onlogische plekken op een protocollensite. De slag die we nu moeten slaan is dat ze goed vindbaar zijn voor iedereen, up-tot-date-zijn en blijven, maar vooral dat het werken volgens protocollen en richtlijnen er echt bij gaat horen. Daarover een volgende keer meer.

Sabine Salzgeber is unithoofd afdeling MDL en Nefrologie van het UMC Utrecht. Naast de implementatie van de JCI-normen op haar afdeling, voert zij ‘tracers’ uit door het hele ziekenhuis. Een tracer volgt het pad en de ervaringen van een patiënt om zo de prestaties van een zorginstelling te toetsen aan de internationale JCI-standaarden.

Meer Nursing

Abonnement op Nursing
Nursing is de meest gelezen vaktitel voor verpleegkundigen niveau 4 en 5 in Nederland en Vlaanderen.
Word direct abonnee van Nursing.

Nursing op Facebook
Deel leuke foto’s, filmpjes, winacties, en andere ‘luchtiger’ zaken
via www.facebook.com/VakbladNursing

Nursing Calculator
Koop de Nursing Calculator, dé rekenapp voor verpleegkundigen.
> Download de app meteen
> Bekijk eerst een demonstratiefilmpje.