Hieronder wordt in het kort omschreven hoe je met agressief gedrag kunt omgaan. Hierbij wordt uitgegaan van het crisisontwikkelingsmodel dat vijf fasen kent.
Dit overzicht geeft slechts een indruk van deze aanpak. Voor concrete tips en voorbeelden verwijzen wij naar het boek Agressief gedrag bij dementie.
-
Fase 0 – ‘Geen vuiltje aan de lucht’
Er is (nog) niets aan de hand
Gedrag oudere: zoals bekend en gewoon; oudere zit er bijvoorbeeld ontspannen bij
Algemene houding: Observeren en afstemmen
Suggesties voor begeleiding: Let op gedragsveranderingen; Verbeter omgevingskenmerken en veiligheid; Stem af op het individu; Benut positieve mogelijkheden en complimenteer voor gewenst gedrag
Fase 1 – ‘Drukkend weer’
Angst voor controleverlies
- Gedrag oudere: Afnemende grip op situatie en werkelijkheid; Gedragsverandering; bijvoorbeeld rusteloosheid
- Algemene houding: Ondersteunen
- Suggesties voor begeleiding: Vraag of je iets kunt doen; Bied hulp zonder je op te dringen; Geef informatie en uitleg, houvast en rust
Fase 2 – ‘Samenpakkende wolken’
- Gedrag oudere: Controleverlies; Uitdagen, herhaling van eisen, gespannen spieren, wilde gebaren,dreigen of gillen
- Algemene houding: Duidelijk zijn en richting geven
- Suggesties voor begeleiding: Geef richting, wees duidelijk in wat wel en niet kan; Wees kort en concreet; Begrens; Lichaamstaal kalm, met respect; Geef ruimte
Fase 3 – ‘Noodweer!’
Agressief gedrag
- Agressief gedrag
Gedrag oudere: Escalatie; de oudere gaat door het lint; Uitschelden, slaan, trappen, spullen kapotmaken - Algemene houding: Afgesproken en geleerde technieken toepassen
- Suggesties voor begeleiding: Spreek duidelijk toe en begrens in ontoelaatbaar gedrag; Schakel collega in, time-out; Pas verweertechnieken toe; Hou cliënt in het oog
Fase 4 – ‘Opklaringen’
Stoppen agressief gedrag
- Gedrag oudere: Namopperen, restspanning,gedachten rondom incident, angsten schaamte, schuldgevoelens,onzekerheid en later ontspanning
- Algemene houding: Contact herstellen
- Suggesties voor begeleiding: Wees terughoudend met nieuwe ‘eisen’ of veranderingen; Vraag hoe het nu gaat; Toon belangstelling en stel bezigheid voor; Indien mogelijk: blik samen terug en geef uitleg; Of hou juist afstand en geef rust
Fase 5 – ‘Lucht opgeklaard’
Niets (meer) aan de hand?
- Gedrag oudere: Zoals bekend en gewoon bij deze persoon, zit er ontspannen bij
- Algemene houding: Met alle betrokkenen evalueren; Verder observeren
- Suggesties voor begeleiding: Voer noodzakelijke acties uit: van je afpraten, rapporteren, collega’s inlichten, bespreking plannen; Observeer; Verbeter omgevingskenmerken en stem af op het individu, optimaliseer de omgang
Terug naar hoofdpagina dossier Agressie bij dementie
