Afleggen

Op verjaardagen komt afleggen  nog wel eens ter sprake. Een ieder die dit leest, moet de volgende zin herkennen: ‘Ik snap niet dat jullie dát kunnen.’ Gruwel en afschuw spreekt uit de blikken en klemtonen. Wat denken vrienden en familie eigenlijk dat afleggen is? Het aanraken van een dood lichaam schijnt mensen de stuipen op het lijf te jagen.

Ik begrijp het ergens wel. Ik zou ook beven van angst. Als zo’n levenloos lijf plotseling rechtop ging zitten in bed en zei dat het mijn hersenen wilde eten. Misschien moeten we de niet-verplegenden eens uitleggen dat dat alleen in films gebeurt. Dat lichamen van mensen niet ineens stijf, koud en moordzuchtig raken na die laatste ademteug.

Het zijn niet alleen de verpleegleken met kippenvel. Ik merk ook aan collega’s dat het wassen van een overledene spannend is. Even huiveren als je alleen achterblijft op de kamer. Of giechelen bij die eerste aanraking. Je eigen adem inhouden. Omdat je hebt gehoord dat de doden soms zuchten tijdens het draaien. Het kan allemaal behoorlijk griezelig en beladen zijn, de dood.

En dan is er nog een praktische kant die afleggen iets naars geeft. De kant van een niet meer meewerkend persoon. Loeizwaar en slap. Die arm die langs het bed glijdt. Vingers die de mouw weigeren te doorkruisen. Het gebit (moet ik dat nog uitleggen?) en dan die akelige masochistische kinsteunen.

Afleggen. Een macaber klusje of zinvol afsluiten van een zorgmoment? Wat is jouw gevoel erbij?

• In Nursing februari: afleggen in de thuiszorg