Proef: buurtziekenhuis voor kwetsbare ouderen

Steeds meer kwetsbare ouderen verblijven noodgedwongen in het ziekenhuis, omdat zij nergens anders terechtkunnen. Bianca Buurman, bijzonder lector Transmurale Ouderenzorg bij de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en het Academisch Medisch Centrum (AMC) onderzoekt hoe deze groep beter kan worden opgevangen. Onderdeel hiervan is het zogenoemde buurtziekenhuis, een project dat wordt opgezet met behulp van een subsidie van het AMC.  

Stijging ouderen SEH
Het nieuwe buurtziekenhuis biedt een oplossing voor het gat tussen ziekenhuis en huis. Buurman: ‘Bij het AMC zien we op de spoedeisende hulp (SEH) een sterke stijging van het aantal ouderen dat niet meer thuis kan worden opgevangen. Twintig procent van deze patiënten hoort niet thuis in het ziekenhuis. Deze ouderen verblijven vervolgens lang in het ziekenhuis, terwijl dit voor hen niet de geschikte plek is. Vaak leidt een ziekenhuisopname bij deze patiënten  tot meer complicaties, zoals verwardheid en achteruitgang in hun functioneren.’

Problematiek thuis 
De bedoeling van de bezuinigingen is dat kwetsbare ouderen voor deze zorg thuis terechtkunnen, maar op dit moment is die mogelijkheid er dus onvoldoende. Huisartsen weten nu niet waar zij ouderen met bijvoorbeeld ontregelde diabetes of uitdroging naartoe kunnen sturen, met meer ziekenhuisopnames tot gevolg. Nieuwsuur besteedde eind vorig jaar aandacht aan deze problematiek: huisartsen zijn soms uren bezig om een plek voor hun patiënten te vinden .

Scholing verpleegkundigen
Naast het opzetten van het buurtziekenhuis, onderzoek Buurman hoe de zorg voor deze groep kwetsbare ouderen beter geregeld kan worden. Met haar collega-onderzoekers gaat Buurman na: wat heeft de huisarts nodig om zijn patiënten te kunnen doorverwijzen, waar moet tussen zorgverleners samengewerkt worden, welke scholing hebben verpleegkundigen nodig en aan wat voor zorg is behoefte?

Wijkverpleging
De lector pleit voor een nieuwe vorm van opvang: het verlenen van zogenoemde ‘laagcomplexe’ medische zorg in eerstelijnscentra in de wijk, wanneer simpele medische handelingen, zoals het aanleggen van een infuus, thuis niet meer lukken. Dergelijke handelingen vragen om de expertise van specialisten uit het ziekenhuis, die nauw met de huisarts en de wijkverpleegkundigen samenwerken. In zo’n centrum kan meer aandacht uitgaan naar een ‘therapeutisch klimaat’, waarin de patiënt wordt gestimuleerd om te bewegen en ook uit bed te komen, terwijl in het ziekenhuis de focus ligt op medische handelingen. De vraag is verder of nieuwe technologie in zo’n wijkziekenhuis een rol kan spelen, bijvoorbeeld bij het monitoren van de bloeddruk of doen van consulten.

Buurman heeft vanuit het AMC een subsidie gekregen om zo’n ‘buurtziekenhuis’ te realiseren. In maart gaan de onderzoekers hiermee van start. Het ziekenhuis komt in Amsterdam Zuidoost, niet ver van het AMC, om een goede samenwerking te faciliteren tussen de geriater, eerste hulp, specialist ouderengeneeskunde en de huisarts. Het ministerie van VWS heeft aangegeven het project te willen volgen, omdat dit een van de eerste plekken wordt waar de zorg aan kwetsbare ouderen op deze manier wordt opgezet.