Mobiliteitsschema brengt patiënt in beweging

Uit onderzoek blijkt dat een groot deel van de ouderen functieverlies heeft als gevolg van een ziekenhuisopname. Dat betekent dat zij essentiële activiteiten zoals wassen, aankleden en lopen niet meer zelfstandig kunnen uitvoeren. De belangrijkste reden hiervoor is het veel op bed liggen in het ziekenhuis. ‘Daarom zijn we BEZIG gestart, om ze meer in beweging te brengen’, vertelt geriatie verpleegkundige Lize Gerritsen van de afdeling Oudergeneeskunde in een interview met TvZ, vakblad voor verpleegkundigen.

Mobiliteitsschema

BEZIG (BEwegen ZIekenhuis Gelderse Vallei) houdt in dat fysiotherapeuten, verpleegkundigen en de geriater meer samenwerken om de patiënt eerder uit bed te krijgen. Zo krijgt de patiënt al bij opname te horen wat er kan en mag. Gerritsen: ‘Vaak weten ze helemaal niet dat ze mogen lopen in het ziekenhuis, en is de familie ook afwachtend. Door ze hier goed over voor te lichten, en de naasten te betrekken bij het bewegen, slaan we al een hele slag.’ Ook heeft het ziekenhuis een mobiliteitsschema ontwikkeld dat sinds kort boven de bedden hangt van de patiënten op de afdeling ouderengeneeskunde. Gerritsen: ‘Hierop kunnen patiënten precies zien hoeveel beweging wenselijk is.’

Eyeopener

Bij de verpleegkundigen vergt het project een andere manier van denken, stelt Gerritsen. ‘Verpleegkundigen kunnen de neiging hebben om te denken: ach, hij is nog niet zo lekker, laat hem nog maar even uitzieken. Maar dat op bed liggen doet vaak meer kwaad dan goed. Toen ik hoorde dat één dag op bed liggen, betekent dat de oudere een week moet revalideren, was dat wel een eyeopener. Ik had geen idee dat de gevolgen van een ziekenhuisopname zo groot waren. Het kan van het bewegen tijdens de ziekenhuisopname afhangen of een oudere naar huis mag, of direct naar het verpleeghuis moet. Als je je daar bewust van bent, ben je extra gemotiveerd om je patiënt meer in beweging te brengen.’

Met weinig moeite kun je je patiënt eerder en vaker uit bed krijgen. Lize geeft 8 handige tips voor verpleegkundigen >>

Dit betekent onder andere dat je geen po naast het bed van de patiënt zet, zodat hij zelf naar het toilet moet lopen. Dat de patiënt zichzelf moet aankleden, en dat je hem motiveert om niet op bed te eten, maar aan een tafel. ‘Ja, het kost meer tijd voor verpleegkundigen. Want het duurt langer als je de patiënt aan de arm naar het toilet begeleidt, dan wanneer je hem een po geeft. Maar ik wéét nu hoe belangrijk het is, dus dan loop je dat stapje harder. Inmiddels is het ook wel geïntegreerd in mijn handelen. Het is gewoon onderdeel van de behandeling.’

Enkelband

Gerritsen heeft het idee dat patiënten wel wat fitter overkomen aan het eind van de ziekenhuisopname. Maar weten wat de echte effecten van BEZIG zijn, dat  wordt nu onderzocht door studenten van de Christelijke Hogeschool Ede. In februari krijgen de patiënten ook een apparaatje om hun enkel, dat aan het eind van de dag laat zien hoeveel de patiënt bewogen heeft. Gerritsen: ‘Er wordt eerst in kaart gebracht hoeveel de patiënt in normale doen beweegt, en dat wordt het uitgangspunt. Als de enkelband aan het eind van de dag laat zien dat er te weinig bewogen is, dan weten we dat de patiënt risico loopt op lichamelijke achteruitgang.’

Wil je meer info over het project, of heb je interesse om het ook in jouw ziekenhuis te starten? Neem dan contact op met Jaap Dronkers: DronkersJ@zgv.nl

Ook lector Bianca Buurman pleit ervoor dat patiënten eerder en vaker uit bed komen. Zij geeft vijf tips >>