Vermijdbare schade ziekenhuizen niet afgenomen

Dit staat in het rapport ‘Monitor Zorggerelateerde Schade 2008′ van het NIVEL en EMGO+ dat onlangs is gepubliceerd.

Jaarlijks worden zo’n 1,3 miljoen mensen in een ziekenhuis opgenomen. In 2004 kreeg 2,3 procent van de ziekenhuispatiënten te maken met vermijdbare zorggerelateerde schade. Bij de tweede meting in 2008 bleek dit percentage gestegen tot 2,9 procent. Deze stijging is niet significant.

Zorggerelateerde schade gestegen 

De zorggerelateerde, niet vermijdbare, schade is wel significant gestegen: van 5,7 procent in 2004 naar 8 procent in 2008. De verklaring die de onderzoekers hiervoor geven zijn de toename van het aantal complexe patiënten en nieuwe technologie. Een tweede verklaring is dat artsen en verpleegkundigen opener en kritischer zijn gaan kijken.

Vermijdbare sterfte

In 2008 is 2,7 procent van de ziekenhuispatienten overleden. Bij 1960 patiënten (5,5%) had het overlijden wellicht voorkomen kunnen worden. Dit is een stijging ten opzichte van 2004 toen de potentieel vermijdbare sterfte 4,1 procent bedroeg (1735 patienten). Deze toename is echter ook niet significant.

Veiligheidsmaatregelen

‘De cijfers laten wel zien dat het probleem robuust is,’ zegt hoogleraar patiëntveiligheid Cordula Wagner tegenover de Volkskrant. ‘Er is wel degelijk iets aan de hand. En dit kan niet met losse maatregelen worden opgelost. Veiligheidsmaatregelen die ziekenhuizen nu al nemen, moeten intensiever en sneller worden ingevoerd.’

Veiligheidsprogramma 

Het Nivel en Emgo+ verwachten dat het effect van het patiëntveiligheidsprogramma ‘Voorkom schade, werk veilig’ pas over drie jaar, bij de derde meting, zichtbaar zal zijn. Doel van het programma is om de vermijdbare schade tussen 208 en 2012 met 50 procent terug te brengen. Overigens, zo meldt het rapport, is er op specifieke onderdelen al wel een duidelijk resultaat te zien: ‘doorligwonden lijken minder vaak voor te komen, net als ondervoeding en urineweginfecties.’

Valincidenten

De vermijdbare schade is het vaakst gerelateerd aan verkeerde of gemiste diagnostiek (70,1 % van de gevallen) en chirurchische ingrepen (40,1%). Overig klinisch handelen waaronder verpleegkundige en paramedische zorg, liggen ook niet zelden ten grondslag aan deze schade (31%). Valincidenten worden in het rapport apart genoemd: 16 procent van de vermijdbare schade had hiermee te maken.

Medische technologie

Een klein percentage van de vermijdbare schade (0,8%) hangt mogelijk samen met het gebruik van medische technologie. Vooral het plaatsen van implantaten en minimaal invasieve chirurgie brengen risico’s met zich mee.

Het rapport Monitor Zorggerelateerde Schade 2008. Dossieronderzoek in Nederlandse ziekenhuizen is in te zien via de website van het Nivel.

Bron: Nivel / de Volkskrant