Verpleegkundige herkent patiënt met lage gezondheidsvaardigheden niet

‘Patiënten met lage gezondheidsvaardigheden kunnen informatie over hun gezondheid niet vinden, begrijpen of toepassen’, zegt Jany Rademakers van het NIVEL. ‘Hierdoor nemen ze bijvoorbeeld hun medicijnen verkeerd in of begrijpen ze leefadviezen niet, met alle risico’s van dien. Of maken ze meer gebruik van de gezondheidszorg dan nodig. Het gaat niet alleen om laag opgeleide mensen. Van deze groep is 10 procent hoog opgeleid.’

Rademakers is medeauteur van de NIVEL-kennisvraag  Zorg op maat – Hoe kunnen we de zorg beter laten aansluiten bij mensen met lage gezondheidsvaardigheden? Volgens haar hebben verpleegkundigen een belangrijke signalerende functie. ‘Als je aan patiënten vraagt of ze de informatie van jou of de arts hebben begrepen, zegt iedereen ‘ja.’ Maar als je dan doorvraagt, blijkt het vaak niet zo te zijn.’

Wat kun je als verpleegkundige doen? ‘Er zijn verschillende screeningstool om iemands gezondheidsvaardigheden te beoordelen. Maar er zijn ook simpelere manieren. Vraag de patiënt bijvoorbeeld na het consult of ze je willen vertellen wat het belangrijkste was wat in het gesprek naar voren kwam. Als ze dat kunnen vertellen, hebben ze het begrepen.’

Volgens Rademakers is bewustwording belangrijk. ‘Verpleegkundigen en artsen hebben moeite om patiënten met lage gezondheidsvaardigheden te herkennen of hun leesniveau in te schatten.  Ze zijn vaak ook niet bekend  met geschikte screeningstools. Bovendien is patiënteninformatie vaak te moeilijk geschreven, met veel medisch jargon en lange zinnen.’