‘Bagatelliseer nooit gevoelens van onveiligheid’

In het gesprek onder leiding van Nursing-hoofdredacteur Alexia Hageman participeerde onder meer Ralph Gelissen, weduwnaar van wijkverpleegkundige Mariet Gelissen die vorig jaar door een cliënte werd vermoord. Ook Albert Lauvenberg, manager van de zorggroep waar Mariet werkzaam was sprak mee, ondersteund met praktische tips van agressietrainer en politieagent Theo de Jong.

Niet-pluisgevoel

De emotie in de zaal was voelbaar toen Ralph vertelde over zijn Mariet. ‘Ze zat al 36 jaar in het vak, was toegewijd, een kei in haar vak, verpleegkundige in hart en nieren. Ze stond altijd klaar voor haar cliënten. Lange werkdagen, overuren. Alles deed ze voor de patiënt, zelfs al voelde het niet altijd goed.’  En dat is precies waar Ralph ook voor wil waarschuwen. Ralph: ‘Veel verpleegkundigen, zowel in de thuiszorg als in het ziekenhuis, zetten hun eigen gevoel aan de kant om het de cliënt of patiënt naar de zin te maken. Daardoor doen ze soms dingen die ontzettend risicovol zijn. Zoals je niet-pluisgevoel negeren omdat je denkt dat je dat moet doen, of omdat je organisatie dat vindt. Maar soms moet je voor je eigen veiligheid kiezen, in plaats van de cliënt helpen.’ In het novembernummer van Nursing staat een uitgebreid interview met Ralph Gelissen>>>

Praat met collega’s

In het gesprek kwamen verschillende tips om veiliger te werken aan bod. Zo willen de sprekers benadrukken dat je gevoelens van onveiligheid altijd moet delen met collega’s. Bagatelliseer het bovendien nooit, als een collega je háár onveilige gevoelens vertelt. Ralph: ‘Het gebeurt helaas vaak, dat jij een collega vertelt over je niet-pluisgevoel en zij zegt vervolgens: “Nee joh, trek het je niet aan, zo extreem is dat niet.” Als iemand dat drie keer tegen je zegt, ga je het vanzelf geloven. Neem elkaar altijd serieus. Er moet een veilige cultuur zijn om dergelijke gevoelens te delen, ook het management moet dit ondersteunen. Je moet het gevoel hebben dat je problemen bespreekbaar kunt maken.’

Tips van een politieman

Volgens Ralph is veilig werken in de thuiszorg wel heel anders dan in het ziekenhuis. ‘Daar heb je altijd je collega’s, je team. In de thuiszorg kun je nergens op terugvallen, je moet zelf waken voor je veiligheid.’ Volgens Albert kan je organisatie hierbij helpen. ‘Wij nodigden bijvoorbeeld de politie uit om hele simpele tips te geven.’ Politieagent Theo de Jong doet dat tijdens het rondetafelgesprek. ‘Stel je rijdt een straat in, en je hebt op de een of andere manier geen goed gevoel. Wees je er meteen bewust van hoe je de neus van de auto zet. Moet je lopend nog langs het probleem ja of nee? Moet je nog keren als je snel weg wilt, ja of nee? Stop bovendien nooit meteen je sleutels in je tas, als je je auto op slot hebt gedaan. Zo hoef je niet diep in je tas te graven, mocht er ineens een noodsituatie ontstaan en jij wilt weg.’ De Jong vertelt bovendien dat je van ieder strafbaar feit aangifte mag doen, óók als iemand je knijpt of krabt. ‘Het probleem is dat wijkverpleegkundigen zich vaak te bezwaard voelen om aangifte te doen. Want ze kennen de cliënt zo goed.  In zo’n geval, en dat hoort standaard te zijn, kun je het management aangifte laten doen voor jou. En dat mag je eisen!’