Classificatiemodellen: wat is Omaha System?

NANDA, NIC, NOC, Omaha System, ICF en RAI, termen die je de laatste tijd veel tegenkomt. We hebben er allemaal wel eens over gehoord, maar wat kun je ermee in de praktijk? Een korte samenvatting van Omaha System.

Wat is Omaha System?

Het Omaha System is tussen 1975 en 1986 ontwikkeld in de Verenigde Staten. Het systeem is tot stand gekomen voor en door professionals in de openbare gezondheidszorg, met ondersteuning van onderzoekers. Omaha System biedt een structuur om de aandachtsgebieden van de cliënt te verkennen, voor het documenteren van deze aandachtsgebieden, het beschrijft multidisciplinaire interventies en meet de uitgangssituatie en de resultaten per aandachtsgebied.1 In de visie van het Omaha System gaat men uit van de professionaliteit van de verpleegkundige om zelf een open gesprek met de cliënt aan te gaan en samen te bepalen wat de aandachtsgebieden zijn en wat er nodig is om te komen tot de gewenste uitkomsten. Het Omaha System is geen beslisondersteuning, maar een hulpmiddel om het verpleegkundig proces te beschrijven op een heldere manier.

Voor wie is Omaha System?

Omaha System is in principe bruikbaar bij alle patiënten, maar wordt momenteel vooral gebruikt in de thuiszorg. Een uitbreiding naar de intramurale setting wordt voorbereid.

Waaruit bestaat Omaha System?

Omaha System bestaat uit drie samenhangende onderdelen: probleemclassificatie, interventieclassificatie en uitkomstenschalen. Het onderscheidt aandachtsgebieden op vier verschillende domeinen:
1. Fysiologisch domein
2. Gezondheidsgerelateerd gedragsdomein
3. Omgevingsdomein
4. Psychosociaal domein

De interventies kennen drie niveaus:
1. Vier hoofdgroepen voor acties zoals adviseren, instrueren en begeleiden, behandelen en procedures toepassen, case managen, monitoren en bewaken.
2. Specificaties van de acties zoals bijvoorbeeld infectiepreventie, omgaan met boosheid en wondbehandeling.
3. Cliënt specifieke informatie.

Is er wetenschappelijke evidence voor Omaha System?

Het Omaha System is wetenschappelijk onderbouwd en in de praktijk getest.7 Toch geven verschillende studies aan dat meer onderzoek nodig is om te kijken of Omaha System voldoende mogelijkheden biedt om verpleegkundigen te ondersteunen in diagnostiek.8

Verpleegkundig onderzoeker Jef Adriaenssens zegt hierover: ‘Hoewel ik een groot voorstander ben van wetenschappelijke onderbouwing, moeten we niet vervallen in een oeverloze discussie of een classificatie wel of niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd is. Belangrijk is vooral dat een classificatie bruikbaar is in de praktijk waar de verpleegkundige werkt. In de eerstelijns gezondheidszorg in Vlaanderen worden er trouwens al resultaten geboekt met Omaha gecombineerd met andere classificatiesystemen.’10

Voor- en nadelen van Omaha System

Voordelen:
– Omaha System is digitaal beschikbaar en kan geïntegreerd worden in elektronische dossiers
– Omaha System ondersteunt het gehele verpleegkundig proces; het bevat een classificatie om aandachtsgebieden te beschrijven, een classificatie van acties en een manier om scores bij de cliënt vast te leggen.
-Het past goed in de maatschappelijke gezondheidszorg, omdat het niet alleen voor cliënten toepasbaar is, maar ook voor hun gezin of voor een gemeenschap, ongeacht leeftijd, medische diagnose of woonlocatie.
– Relatief eenvoudig in begrip en gebruik.

Nadelen:
– Omaha System is geen beslisondersteunend instrument. Het biedt verpleegkundigen minder houvast bij het diagnosticeren.
– Omaha System wordt nog niet of incidenteel gebruikt in de intramurale zorg of in de geestelijke gezondheidszorg.