Verpleegkundigen Zuyderland ontwikkelen succesvol EBP-spel

Om collega’s enthousiaster te maken voor het thema EBP ontwikkelden verpleegkundigen van het Verpleegkundig Oncologisch Centrum (VOC) van het Zuyderland Medisch Centrum in Sittard-Geleen een EBP-spel. Inmiddels wordt het spel met enthousiasme door collega’s gespeeld.

Nursing sprak met Miriam Bastiaens, een van de ontwikkelaars vanaf het begin, en Scott Proctor, die het huidige speelbord heeft ontworpen en zich bezighoudt met de verbeteringen ervan.

Waarom een spel over EBP?

Miriam: ‘Samen met twee collega’s van de afdeling oncologie deed ik jaren geleden een bijscholing over functiedifferentiatie. Onderdeel was een verbeterproject over EBP. Eerst probeerden we op onze eigen afdeling collega’s te enthousiasmeren of deel te laten nemen aan onze besprekingen over een onderzoeksvraag. Dit werkte niet echt.

Na verschillende pogingen en veel inspanning van onze kant rees bij ons de vraag hoe we EBP leuker konden maken. Toen las ik in Nursing dat collega’s in Zwolle een bordspel hadden gemaakt om klinisch redeneren te oefenen. “Zoiets zouden we ook met EBP kunnen doen”, dachten we! En zo geschiedde.’

Hoe werkt het spel? 

Scott: ‘Het bord is sinds het begin al zo’n 3 keer van gedaante gewisseld, en ook de spelregels en de opzet zijn veranderd. Maar het wordt er alleen maar mooier en beter op.

Het idee is hetzelfde als ganzenbord: je start het spel door een dobbelsteen te gooien, en komt dan op een van de 4 thema’s terecht: persoonsgerichte zorg, ziektebeelden, verpleegkundige handeling of klinische onzekerheid.

Dan pak je een kaartje van het stapeltje dat bij het thema hoort. Daarop staat een vraag die je moet beantwoorden. Een spelbegeleider, een hbo-verpleegkundige uit het projectteam, bepaalt of het antwoord goed is.’

‘Bij het thema verpleegkundige handeling krijg je een vraag over een verpleegkundige handeling die bij ons op de afdeling vaak voorkomt, bijvoorbeeld infuusprikken. We speuren de protocollen erop na om een leuke vraag te bedenken.

Bij thema persoonsgerichte zorg krijg je een vraag aan de hand van een casus, gericht op de praktijk van dat moment. Ligt er bijvoorbeeld een patiënt met darmcarcinoom, dan kun je vragen verwachten over zijn soort chemotherapie, wat de gevolgen zijn van de darmoperatie die deze patiënt moest ondergaan, et cetera.

Aan het thema ziektebeelden koppelen we heelspecifieke vragen over een ziektebeeld, covid-19 bijvoorbeeld: wat zijn de symptomen, of wat zijn de verschillen in symptomen tussen twee ziektebeelden; bijvoorbeeld covid-19 en een pneumonie.

Het thema klinische onzekerheid gaat echt over EBP. Dat gaat over zaken waar iedereen tegenaan loopt in de praktijk, maar waarbij niet iedereen hetzelfde doet of waar geen protocol voor is. Een voorbeeld daarvan is: ‘Mag je wel of niet vernevelen bij een patiënt met covid-19?’ Wij hebben van tevoren uitgezocht wat het juiste antwoord is.

We veranderen de vragen ieder halfjaar, als alle teamleden het spel hebben gespeeld. Bij het verversen van de vragen kijken we wat er zoal actueel is, wat indruk maakte of waar veel vraag naar is.’

Hoe reageren collega’s op het spel?

Miriam: ‘Dit was aanvankelijk best lastig. Omdat het vrijblijvend was en mensen druk waren, lukte het eerst niet om voldoende deelnemers bij elkaar te krijgen. Met ons afdelingshoofd hebben we overlegd: ‘Vind je het belangrijk genoeg om door te gaan? Dan moet het anders!’

Nu worden collega’s echt uitgepland om het spel te kunnen spelen, en krijgen ze uren terug als ze er speciaal voor moeten terugkomen. Dat werkt!

Inmiddels is het bordspel binnen onze organisatie al aardig bekend en krijgen we regelmatig vragen van collega’s van andere afdelingen om eens een spel mee te spelen. Sommige afdelingen hebben het spel al overgenomen, wel in een eigen jasje.’

Wordt er veel gedaan op de werkvloer met de opgedane kennis over EBP?

Miriam: ‘Inmiddels hebben we verschillende keren bij het team gecheckt of ze het nog wel zinvol vinden om hier mee door te gaan. Het bordspel loopt volgens mij al zo’n 5 jaar. Iedereen is nog enthousiast en zo nu en dan zien we al iets van het geleerde terug op de werkvloer.’

Neem voor meer informatie over het EBP-spel contact op met Scott Proctor: s.proctor@zuyderland.nl